tag:blogger.com,1999:blog-22331493722347369642024-02-07T04:21:37.551-08:00ritorno alla cittàil blog di STUDIUM CITYritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.comBlogger22125tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-77426540295956525602011-11-10T01:37:00.000-08:002011-11-10T08:19:34.783-08:00CONVEGNO<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
STATO DELL'ARTE E PROSPETTIVE DELL'URBANISTICA SOSTENIBILE A FIRENZE</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEha-aBAke3W6krS1bCRDxWH2FH2BIe20NcjF1QokFV6btE0LAPBLqbVisM_Ivjw_cUI2N2XQZWnt7pLAgH2P1Hqt3aUBVCmr7ds6kMmqentBd-24dVLPISyz1uOEas6KYDhPk1DA7hJxd6o/s1600/convegno+bioedilizia+Qualitas.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEha-aBAke3W6krS1bCRDxWH2FH2BIe20NcjF1QokFV6btE0LAPBLqbVisM_Ivjw_cUI2N2XQZWnt7pLAgH2P1Hqt3aUBVCmr7ds6kMmqentBd-24dVLPISyz1uOEas6KYDhPk1DA7hJxd6o/s400/convegno+bioedilizia+Qualitas.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
Giovedì 24 novembre 2011</div>
<div style="text-align: center;">
ore 16,30/19,30</div>
<div style="text-align: center;">
Palazzo Antinori Corsini</div>
<div style="text-align: center;">
Borgo Santa Croce, 6 - Firenze</div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-91234514194809483072011-06-03T06:19:00.000-07:002011-06-08T00:39:08.310-07:00Qualcuno ha cominciato a ripensarci?<span class="Apple-style-span" style=" line-height: 17px; -webkit-text-size-adjust: none; font-family:Arial, sans-serif;font-size:13px;"><h1 face="Georgia, serif" color="initial" style="text-align: justify; border-top-width: 0px; border-right-width: 0px; border-bottom-width: 0px; border-left-width: 0px; border-style: initial; border- margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0.3em; margin-left: 0px; padding-top: 0px; padding-right: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; font-weight: normal; line-height: 25px; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">L'UNESCO ipotizza che alcuni degli edifici del mitico L.C. recedano dall'essere patrimonio dell'umanità. Forse non era tutto oro quello che luccicava.</span></h1><h1 style="text-align: center;border-top-width: 0px; border-right-width: 0px; border-bottom-width: 0px; border-left-width: 0px; border-style: initial; border-color: initial; margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0.3em; margin-left: 0px; padding-top: 0px; padding-right: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; font-size: 22px; font-weight: normal; font-family: Georgia, serif; line-height: 25px; "> <a href="http://m.bdonline.co.uk/5019248.article?mobilesite=enabled"><img src="http://m.bdonline.co.uk/pictures/300xAny/6/3/8/1694638_Corb_Tokyo_web.jpg" /></a></h1><div style="text-align: center;"><a href="http://m.bdonline.co.uk/5019248.article?mobilesite=enabled">LINK ARTICOLO</a></div></span>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-63213236807911412332011-06-01T00:08:00.000-07:002011-06-01T00:16:06.587-07:00Una riflessione poetica sui portici bolognesiInvitiamo alla lettura di questo bell'<a href="http://www.ilfattoquotidiano.it/2011/05/31/bologna-i-portici-patrimonio-unesco/114994/">articolo di Fulvia Lakovic</a>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-35572994157986591862011-05-24T06:11:00.000-07:002011-05-24T06:18:56.700-07:00Graffiting in Banksy's tunnel. April 2011.<div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;">Ancora un video dal sito di <a href="http://www.qftarchitects.com/homepage14/index.php">Quinlan and Francis Terry Architects</a></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 174px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvk041aHzV2k6XuuMvMOhHfl5oQTKZnQrGs6yk0-ImSO_shC8FQXeiDpf1bDZ0Z-5-1FHIgXXPV113L3CFru67yTHHwUoch5gRdt-q1q5mH50gcYIs6xApprjXwECP924qUSQUAVoWv9rC/s320/qftarchitects.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5610270955600247586" /></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style=" color: rgb(109, 108, 108); font-weight: bold; font-family:'Times New Roman';"><a href="http://www.qftarchitects.com/essays/banksystunnel.php"><span class="Apple-style-span" style="font-size: medium;">Graffiting in Banksy's tunnel. April 2011.</span></a></span></div></div></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-11462956776366993572011-05-09T03:46:00.000-07:002011-05-09T03:51:02.323-07:00DIALOGO ARCHITETTONICO FAI DA TE<div>Così i nostri due o tre lettori potranno divertirsi a costruire altisonanti discorsi d'architettura nel puro ed inossidabile stile delle archistar. </div><div><br /></div><div><br /></div><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8AjP0S61AtJAG5Z3YIGVf7kyZHNAyEBGOaKEJiYhhps2_B5C_jdB2Tdo75mFFAbckg3Ae3epPtJmoytCUnWgalEA7HI-XizhZE0080oBs0d4MdfUI7qfIXCE4ThUNvCElS8dywmvSnFl4/s1600/183590_130088590397661_108496712556849_188195_1639733_n.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 226px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8AjP0S61AtJAG5Z3YIGVf7kyZHNAyEBGOaKEJiYhhps2_B5C_jdB2Tdo75mFFAbckg3Ae3epPtJmoytCUnWgalEA7HI-XizhZE0080oBs0d4MdfUI7qfIXCE4ThUNvCElS8dywmvSnFl4/s320/183590_130088590397661_108496712556849_188195_1639733_n.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5604666196775125298" /></a>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-53078432426842073722010-10-11T01:18:00.000-07:002010-10-11T06:15:17.347-07:00Mon Oncle<div style="text-align: center;">Alcuni estratti dal divertente ed illuminante film di Jacques Tati: Mon Oncle (1958)</div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 243px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYVCUJ1NAfSmKx0F5NIrRQ9TujlDlVM-B3zL6G9LM5ceVhP4aqPau3inSq0YDkQ0bdXTB0O09UOlYwAXQu648IYk5IYhbJ3O6YGpnczS70Q08JriVA_655DBcRP3K_bM6FRxVprRTr1FGs/s320/Immagine+2.png" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5526702582768212226" /><div style="text-align: center;"><a href="http://www.youtube.com/watch?v=gkvtE1AS6Qo&feature=related">LINK 1</a></div><div style="text-align: center;"><br /></div><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcZiXuCVbaVj68AAxya-D8SW-6U4JJ1WlT9cmeMToVJdc_Zw7MCwuI_Jkzjzubtx4QQrzD5N4zz2Duu_h6SM9DXWSPCzLa4YlRtC-1iwAeaJIdlb4Hg-fdleiKZ_o17ERWtNc2-OhuyS5A/s1600/Immagine+6.png"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 243px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcZiXuCVbaVj68AAxya-D8SW-6U4JJ1WlT9cmeMToVJdc_Zw7MCwuI_Jkzjzubtx4QQrzD5N4zz2Duu_h6SM9DXWSPCzLa4YlRtC-1iwAeaJIdlb4Hg-fdleiKZ_o17ERWtNc2-OhuyS5A/s320/Immagine+6.png" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5526702101751455874" /><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-decorations-in-effect: none; "></span></a><div style="text-align: center;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcZiXuCVbaVj68AAxya-D8SW-6U4JJ1WlT9cmeMToVJdc_Zw7MCwuI_Jkzjzubtx4QQrzD5N4zz2Duu_h6SM9DXWSPCzLa4YlRtC-1iwAeaJIdlb4Hg-fdleiKZ_o17ERWtNc2-OhuyS5A/s1600/Immagine+6.png"><span class="Apple-style-span" style="-webkit-text-decorations-in-effect: none; "><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-decorations-in-effect: none; "></span></span></a><a href="http://www.youtube.com/watch?v=nmTnJFLZJtA&feature=related">LINK 2</a></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 246px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj65v5cLRoDj-33Ysh4P88krinI_K23V1ElHYqlJ19f_BpiZ4M8f7R2F7I9zOD5yUHGL1_KUH8Q-yKhgMDt2-PM0dtlHTZ2VPtuNizkZa1to-0_oc3Brd2fA0QHVO9y9SvMVfvx_DH5qhM3/s320/Immagine+1.png" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5526701509942535890" /><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-decorations-in-effect: none; "><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-decorations-in-effect: none; "><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LE9t98Gox60&feature=related">LINK 3</a></span></div></span></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div></div></div></div></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-34489710939011497382010-09-23T01:04:00.000-07:002010-09-23T01:10:56.712-07:00THE THREE CLASSICIST<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSBiL6VHGaOvU-Sn82IJAoUBM7qFD3l1znQuSEQnv0oyUPHl1NOP7VO-TlsfDXS8v6youHp9DRWP8Q5ng6Xj8hC0Z-CP2iysIZ2dgC1_NVCopHpOeIs_ft0nuufrRI_JfRn4k9oVdF2gfd/s1600/Immagine+1.png"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 214px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSBiL6VHGaOvU-Sn82IJAoUBM7qFD3l1znQuSEQnv0oyUPHl1NOP7VO-TlsfDXS8v6youHp9DRWP8Q5ng6Xj8hC0Z-CP2iysIZ2dgC1_NVCopHpOeIs_ft0nuufrRI_JfRn4k9oVdF2gfd/s320/Immagine+1.png" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5520017922368935186" /></a><div style="text-align: center;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-large;"><a href="http://vimeo.com/11807981">LINK VIDEO</a></span></b></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-76001282438643781192010-06-03T06:06:00.000-07:002010-07-02T07:22:02.425-07:00PREMIO TOSCANA ECOEFFICIENTE 2010<div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><br /></span></div><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="border-collapse: collapse; font-size:-webkit-xxx-large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span><!--StartFragment--><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Abbiamo da poco, e con soddisfazione, avuto la notizia che i colleghi di </span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">studiostudio</span></span></i><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> hanno ricevuto la segnalazione e l’attribuzione del logo </span></span><b><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Premio Toscana Ecoefficiente 2010</span></span></i></b><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> con il progetto </span></span><b><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">"Il Pedibus in Oltrarno a Firenze: la riqualificazione dello spazio pubblico attraverso microprogetti di mobilità sostenibile"</span></span></b><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">.<o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 86px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGrb5kAU_Zf-UnP4EVxxBhopbAGkzglGbPZdl3-ViYkE-TQqG0RbukyYl27HFf2bhJ1mjKpTZcrcNuHLkNVglSZuH-4jEIHvs9ZD4sjUHs58a9f_KlKww0wP1GSS-SWg5dWFsEPimuALAY/s320/pedibus_premiotoscanaecoefficiente2010_v.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5489269428292953938" /></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Con questo riconoscimento la Regione Toscana premia le azioni e le buone pratiche ambientali che abbiano concretamente innovato processi, sistemi, e tecnologie in un’ottica di ecoefficienza, sviluppo sostenibile, condivisione di buone pratiche ambientali, qualità e sostenibilità della vita dei cittadini.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> <o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Il progetto Pedibus è stato premiato, unica azione presentata da proponente non pubblico, nell'ambito delle azioni e buone pratiche delle pubbliche amministrazioni sul tema della mobilità sostenibile. <o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">I principi e i contenuti di questo progetto sono stati illustrati in occasione del convegno di settembre e successivamente pubblicate sul nostro blog nell'articolo intitolato </span></span><b><a href="http://ritornoallacitta.blogspot.com/2009/10/una-strategia-di-intervento-per-punti.html"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#6633FF;">“Una strategia di intervento per punti”</span></span></a></b><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#6633FF;">. </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Per ulteriori approfondimenti è consultabile il sito: </span></span><a href="http://sites.google.com/site/pedibusfirenze"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color:#6633FF;">http://sites.google.com/site/pedibusfirenze</span></span></a></p> <!--EndFragment--> </span></span>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-52775068806525583002010-05-20T02:26:00.000-07:002010-05-20T02:41:57.923-07:00ATTI DEL CONVEGNO<div style="text-align: center;"><br /></div>Sono disponibili e scaricabili gratuitamente gli <a href="http://stores.lulu.com/ritornoallacitta">atti del primo convegno "Ritorno alla città"</a> svoltosi a settembre 2009. Gli atti riportano gli interventi di Marco Romano, Franco Purini, Gabriele Tagliaventi e Sergio Los.<div><br /></div><div><br /><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 229px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcvFKnuZqEJnAA3CoZo-hNOVlFxdN95doMO2WQPAFsYZTPkaFC24rfe8F_1zP5VuEJGBlSs8MlsgW09acsDnthTqIajFp2pJK7eJc1ShpzLviApX0sevtxMkx4CzfhDAxoQ_twp1oHjq37/s320/copertina-per-web.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5473284922946144770" /></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-29851537672303501932010-05-07T00:11:00.000-07:002010-05-07T01:01:23.991-07:00Il NUOVO LIBRO DI MARCO ROMANO<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3dxFCR4OUkl6Qf7EpjAGyZW1yxl74veu0OikZrk3So3RnTJziKhv85rpEmzhqz5wyfZ1Vf5Jfw4FWImV14Nea7rGEeQtHluXmjX1SO_6o99j8HYzNJMbn-37y7F9IxUMbVWX57Qja_wnP/s1600/frontespiziio+cortina.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 198px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3dxFCR4OUkl6Qf7EpjAGyZW1yxl74veu0OikZrk3So3RnTJziKhv85rpEmzhqz5wyfZ1Vf5Jfw4FWImV14Nea7rGEeQtHluXmjX1SO_6o99j8HYzNJMbn-37y7F9IxUMbVWX57Qja_wnP/s320/frontespiziio+cortina.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5468432835442415506" /></a><br />Edito da Raffaello Cortina Editore e dal titolo <a href="http://www.raffaellocortina.it/novita_scheda.asp?idlibro=1333&data=201004">"Ascesa e declino della città europea"</a> è da poco uscito il nuovo libro di Marco Romano.<br />Il testo indaga sui caratteri fondamentali della città Europea, mettendone a fuoco le grandi contraddizioni: da quella fra l'antico ed il moderno a quella fra la città e la campagna.ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-51501001539836547222010-04-02T06:37:00.000-07:002010-04-02T06:49:08.363-07:00Rafael Manzano Martos vincitore del Driehaus Prize 2010Il <a href="http://www.youtube.com/user/NDdotEDU#p/a/u/0/HQM9s7Qxz28">video</a> con intervista all'architettoritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-22355567705012621252010-02-22T02:44:00.000-08:002010-03-19T01:14:52.552-07:00L’ISOLATO A CORTE COME MISURA DELLA RICOMPOSIZIONE URBANA<div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style=" font-weight: bold; font-family:Garamond, serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">d</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">i Elena Ciappi</span></span></span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Garamond, serif;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Il testo che presentiamo di seguito è tratto da un libro intitolato “”Lo spazio Urbano” edito da Alinea nel febbraio del 1985, autrice del testo è l’amica Elena Ciappi a cui abbiamo chiesto di ridurre il lungo ed articolato originale in un</span></span></i><span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></i></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">intervento più snello, più consono alle esigenze del Web. Siamo certi che le riflessioni sull’isolato urbano che sottendono questo scritto possano essere utili temi per il ripensamento della forma urbis delle nostre città.</span></span></i></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Garamond, serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Quelle che seguono rappresentano delle annotazioni per </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'individuazione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di una tipologia </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'isolato</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> a corte quale possibile «misura» di un impianto morfologico, uno spazio/forma in grado di coniugare la qualità </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'alloggio</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> nelle sue caratteristiche di funzionalità e salubrità, con la qualità </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">d'insediamento</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> data da una precisa individuazione e riconoscibilità degli spazi come spazi urbani.</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">E' in tale ambito che viene individuata nella dimensione </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'isolato</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">quell'u</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">nità</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> e </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">quell'elemento</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> base per la ricomposizione del tessuto urbano. Se consideriamo i termini delle definizioni che individuano il concetto di isolato, ci pos</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">s</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">iamo rendere conto che nel termin</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">e</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> stesso di isolato inteso come «elemento minimo unitario» è già sintetizzato un complesso sistema di relazion</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">i</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> fra varie componenti.</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">L'isolato,</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> topograficamente, è un'area delimitata da una rete viaria costituita a sua volta da percorsi di varia natura, omogenea , differenziata, gerarchizzata, in base alla localizzazione della parte di città all'interno di un più generale disegno.</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></p> <img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 320px; height: 230px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjG3vvQB1rxGAynp2-indYjqen7M2fXN6CG7aiUevU4O0OoEJFPFGizRkKWAURt2q3PWGXV1x6oFhrwNaulfac25tZ6L2hRvjAGO081wN1bd7yIUA0j9zZcllT-n2SIr4CXgt2O0FgcsYUI/s320/Copia+di+ImmagineTORINO.JPG" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5441024594751338226" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Fin dalle origini ha prevalso la tendenza </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">all'edificazione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> lungo i margini stradali, sia delle</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">singole costruzioni su </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">particelle</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di proprietà</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">come nella città gotica mercantile, </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">sia</span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">,</span></span></i></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> a partire dal XV secolo, di complessi edilizi</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">più ampi che tendevano ad assumere un preciso rapporto con la maglia urbana, fino a coincidere con la dimensione stessa dell'isolato.</span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Questo tipo di edificazione, l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">edilizia</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> cosiddetta «chiusa», ha generato nella storia uno spazio stradale delimitato da «quinte» prospettiche costituite dai fronti degli edifici.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">In ogni caso risulta costantemente in primo piano la relazione di reciproco condizionamento fra edificio e strada tanto da costit</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">u</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">ire </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">un'entità</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> con due valenze che hanno prevalso </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'una</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">sull'altra</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> a fasi alterne nel corso della storia.</span></span></span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 215px; height: 320px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSQnETQMv2rm-Dzdp9zj_g2xpPUUKaIF-bqC59TQmkIsmFFGed-8KdWfOw1VelUFoDdxyRJUowtzv88B3DUrZ7whZFuPvFLv_T609oe17vI-gQnFC2eAZ7ZH4dGs3K83oGnqJd1vHgtop6/s320/la+rue.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5441024600112097442" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Per questo </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'immagine</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> dell'isolato</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> riferita ad una maglia stradale ortogonale si può intendere come composta da:</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">a) il complesso di costruzioni lungo i margini stradali di un'area;</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">b)</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> lo spazio stradale delimitato dalle facciate degli edifici (la famigerata rue corridor con cui si tramortivano dieci anni fa gli studenti che, come me, non ci vedevano nulla di male);</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">e</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">) </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'incrocio</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> delle strade e la porzione di spazio generato dagli spigo</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">i degli edifici.</span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Con il termine di isolato si viene così ad individuare, secondo la definizione data da Leon </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Krier</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">«L'elemento</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> chiave che definisce sia gli spazi urbani che gli edifici, ed inoltre l</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">'</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">elemento singolo che definisce la scala urbana, </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'uso,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'ordine</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> e il linguaggio (pubblico e privato, individuale e collettivo</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">)»</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Si identificano poi, date queste </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">sintetiche premesse, alcuni </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">criteri</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> tipologici </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'edificio residenziale a corte.</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-style: italic; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Aspetti morfologici</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Il presupposto di partenza è che </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'organismo edilizio occupa un'area quadrangolare delimitata da un impianto viario ortogonale.I limiti stradali coincidono con i limiti esterni del costruito che avrà un suo spessore come corpo di fabbrica ed una certa altezza data dal numero dei piani.</span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 320px; height: 319px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiDU96nRabeHsPWlpMwU5NiL_vP2C7Pl90ej3FSaO_dMNxFm32axMm0tLWidRhC-gpV-rBLG6oS7ICK8bY4XzpG6myX2xroaJpjlVWevVNXqEYdfsBoGYqhXHuB7YGXpoXc0ahANZVR2BU/s320/Copia+di+isolato+3d.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5441024608456412658" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Si viene così a determinare una configurazione </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">planivolumetrica</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> caratteristica che </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">pre</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">suppone un dentro e un fuori, uno spazio esterno che si identifica come spazio stradale a carattere pubblico e di relazione con le funzioni non residenziali, ed uno spazio interno, che diversamente, costituisce uno spazio privato, maggiormente protetto. Dipenderà dalle dimensioni se esso si presenta come corte,cortile, piazzale, patio o chiostra.</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Sono difatti soprattutto i rapporti dimensionali di una volumetria a determinare, in termini percettivi, l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">impatto</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> reale </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'organismo</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> edilizio in un contesto. E' indubbiamente diversa la stessa unità isolato relativa ad una </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">griglia dimensionale di 113 m</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">etri</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> come </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">isolato del Piano </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Cerdà</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di Barcellona da un isolato della Berlino del</span></span><b><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></b></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">XIX secolo che arrivava a misurare 150x300 m</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">etri.</span></span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 120px; height: 75px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkATIhkG8IHwdYvKFEhzQbnCUmIR-SWR60QiOc9vbgR7WZPn9TJJcObN7brgqZywjMj8_5oqYKnGM0ksEW0-1xkKhrzF0yecTc8bAosN0vYNxDglrswNKevl5DVAvnWBIitnu1QjwLczEm/s320/Barcelona+-+Plan+Cerd%C3%96.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5441024603921916690" /> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> E' quasi impossibile in</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">fase progettuale, se si prescinde da un impianto viario o da un contesto esistente, codificare quale potrà essere l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">impatto</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> spaziale adeguato, quale il rapporto fra la lunghezza del fronte, </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'altezza</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'edificio</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> e </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'ampiezza</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> della strada, come pure il rapporto fra le tr</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">e</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> dimensioni che determinano la proporzione e la qualità dello spazio interno.</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Si ha la sensazione che uno spazio sia angusto o troppo vasto quando risulta a</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">terato il rapporto fra le dimensioni e la loro proporzione rispetto a quello dato dalla memoria e dall'esperienza di spazi percepiti come «alla giusta scala».</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Anche se intervengono simultaneamente più fattori, il rapporto percettivo dello spazio è soprattutto visivo, e varia con la distanza dal punto di osservazione e l</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">'</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">altezza dei fronti che delimitano il campo visivo</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> Esiste quindi una relazione geometrica che ci permette di individuare, in una prima approssimazione, </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">criteri</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> progettuali per un dimensionamento di massima della configurazione </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">planivolumetrica.</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Se ipotizziamo l'altezza del fabbricato sui 4 o 5 piani per rispettare un criterio di scala e densità urbana, tale altezza determina l'ampiezza della strada, inoltre se si pone come parametro di dimensionamento il giusto rapporto fra altezza e lati </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">della corte,</span></span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">lo spessore del corpo di fabbrica </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">nell'intorno</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> dei 12-15 metri per consentire il doppio </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">affacciamento,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> le dimensioni </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'isolato</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> si attesteranno sui 60-80 m</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">etri</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di lato.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Questi parametri determinano un dimensionamento di griglia media considerato soddisfacente come risulta da uno studio comparativo sulle maglie ortogonali di varie città</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">.</span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-style: italic; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Caratterizzazione tipologica</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Se vogliamo definire ulteriormente l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">articolazione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> dell'organismo edilizio si dovrà vedere</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">come ogni parte avrà un proprio carattere peculiare che dipenderà dalla sua localizzazione</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">all'interno dell'organismo stesso.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> Ci soffermiamo </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">particolarmente</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> sugli aspetti c</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">aratteristici</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> dell'edificio a corte: l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">organizzazione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> del basamento e le parti </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">d'angolo.</span></span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Queste ultime risultano diverse dalle parti lineari del fabbricato, come pure la fascia del </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">basamento,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> costituita dal piano terreno che ha un carattere diverso dai piani soprastanti a causa del rapporto con lo spazio stradale e con lo spazio interno della corte.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">In tale rapporto influisce in modo determinante il diverso grado di importanza delle quattro strade che delimitano </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">isolato.</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">É nella</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">relazione fra edificio e spazio stradale che si costituisce il carattere urbano di una costruzione e dei suoi spazi. La localizzazione </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'isolato</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">all'interno</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di un impianto viario </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">gerarchizzato</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> determina la differenziazione, sia formale che di uso, delle parti componenti l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">edificio.</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">In corrispondenza di un sistema di viabilità di importanza maggiore o di un nodo urbano costituito dalla presenza di una piazza con le strade che vi confluiscono, i fronti o gli spigoli assumeranno di volta in volta un carattere di maggiore accentuazione, e se la qualità degli alloggi posti al piano terreno potrebbe venire compromessa dal transito dei veicoli e dei mezzi pubblici, la stessa ubicazione suggerisce </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'opportunità</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di localizzarvi dei negozi, delle attività commerciali o terziarie compatibili con la residenza.</span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Diversamente, in corrispondenza di una viabilità più tranquilla, gli alloggi posti al piano terreno, opportunamente sopraelevati per evitare </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'introspezione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dall'esterno,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> avrebbero la possibilità di fruire di </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">un'area</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> di pertinenza che si ottiene distanziando dalle abitazioni gli spazi di percorrenza </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">all'interno</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> della corte.</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">La combinazione, basata sul grado </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">d'uso</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> della corte (pubblico, semipubblico, privato) fra sistemi di accessi e percorsi di attraversamento della corte suggerisce la disposizione delle aree pavimentate e delle aree adibite a verde, con impianto di alberi ad alto fusto e foglia caduca. E' noto come una corretta e adeguata disposizione della vegetazione contribuisca al miglioramento delle condizioni </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">climatiche</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> e </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">termiche</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'edificio e del suo intorno.</span></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Aspetti ambientali</span></span></i></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-style: normal; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">A partire dal razionalismo, la disposizione degli edifici secondo condizioni ottimali di soleggiamento e ventilazione ha costituito una delle basi della ricerca </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">sull'assetto</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> morfologic</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">o</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> urbano, condannando in blocco sotto questo aspetto, l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">edilizia</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> «chiusa» come espressione dello sfruttamento delle aree urbane secondo fini speculativi a scapito delle qualità </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">igieniche</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> e ambientali </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'abitazione.</span></span></span></span></i></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">In realtà la situazione delle grandi città </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">all'inizio</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> del secolo era tale che lo stesso regolamento edilizio della città di Berlino arrivava a</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">stabilire addirittura a metri 5,30 la distanza</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">minima fra i fabbricati che saturavano </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'area </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">interna degli isolati generando uno spazio labirintico fra cortili angusti.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">La riproposizione, </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">nell'attuale</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> momento, </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">del</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'isolato</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> urbano non può prescindere dai contributi della ricerca intrapresa dal Movimento Moderno </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">sull'ottimizzazione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> climatica degli edifici, aspetto che negli ultimi anni è stato nuovamente posto in evidenza dalla crisi energetica.</span></span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 288px; height: 248px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIDzWcQ4Ncfwa23nunBktO0ihka_NTZLl21M7O656qw_s2B6Cr2E0h6C8xmwbyJyQNRz7m2J1mkt3RKjHz-3YCJkvtMfeuhZPCvHO-V3b1iuWZWVayuZXRmQ7rDJwMAUmYQCBCM09IrnCG/s320/Copia+di+Soleggiamento.JPG" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5441024610258858306" /> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Ma se risulta possibile, per un fabbricato a configurazione lineare ( a stecca, per intendersi), stabilire rigorosamente dei </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">criteri</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> progettuali basati su una corretta esposizione, </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">orientandolo</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> lungo </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">asse </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">eliotermico,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> più complesso diventa il voler ricondurre a delle regole precise una realtà urbana di per sé stessa eterogenea.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Nell'isolato</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> urbano ta</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">i criteri dipendono </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dal</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:Georgia, serif;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l'orientamento</span></span></span><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">dell'impianto</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> morfologicocomplessivo della rete viaria e dei complessi edilizi per cui, essendo i corpi di fabbrica orienta</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">l</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">i ortogonalmente l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">uno</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> rispetto </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">all'altro,</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> l'</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">esposizione</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> rispetto ai punti cardinali determina, alla stessa ora del giorno,condizioni di soleggiamento diverse nelle diverse parti del complesso edilizio. Inoltre il soleggiamento delle facciate esterne, anche nei casi di esposizione favorevole risulta condizionato dalla presenza di altri edifici disposti lungo i margini stradali; i corpi di fabbrica paralleli, pur essendo orienta</span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">t</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">i lungo lo stesso asse, avranno situazioni diverse se i fronti omologhi prospettano verso la strada o verso la corte.</span></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> La caratterizzazione tipologica non può prescindere dunque, oggi più che mai, da una serie di parametri anche bio climatici posti correttamente alla base del progetto.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Se queste note, molto tecniche e poco narrative, scritte 25 anni fa (1), servivano come spiegazione didattica per dare FORMA allo spazio urbano, quello che ci preme oggi è aprire il discorso alla contemporaneità di nuove istanze e nuove esigenze che vedono nel New Urbanism un percorso per porsi domande e arrivare a nuove risposte per superare lo sradicamento e ri-costruire un senso del luogo, rimettendo la persona e le relazioni sociali al centro del progetto.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">E mi piace riportare una notazione di G.K. Koenig che, nel vedere lo spazio urbano, la città come segno tangibile di un tempo e di un vivere collettivo, a sua volta riporta una bellissima definizione di Mumford:</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-family:Garamond;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">la città è il segno delle relazioni sociali integrate, poiché il tracciato e la forma della città esprimono in modo visibile gli sviluppi della vita associata, e perpetuano in forma stabile gli sviluppi transeunti della storia.</span></span></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Garamond, serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><br /></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Garamond, serif;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><br /></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Le immagini pubblicate sono per la maggior parte tratte dal web e sono nell'ordine :</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"> </span></span></span><!--StartFragment--></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">1) Torino 1800 </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span><a href="http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:-PV1-tNkVBgLcM:http://www.florenceprints.com/images/Citta/torino_1800_2.jpg"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:-PV1-tNkVBgLcM:http://www.florenceprints.com/images/Citta/torino_1800_2.jpg</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></span></p> <!--EndFragment--> <p></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">2) da: "Enciclopedia Le Corbusier" Electa</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">3)</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Schema planivolumetrico del corpo edilizio a corte da " Lo spazio Urbano" Alinea 1985</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: left;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">4)</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">Immagine aerea Barcellona Piano Cerdà</span></span></span></p><!--StartFragment--> <p class="MsoNormal"><span><a href="http://www.presstletter.com/public/Image/terna/wright_scacchiera_barcelona.jpg"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">http://www.presstletter.com/public/Image/terna/wright_scacchiera_barcelona.jpg</span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;"><o:p></o:p></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">5)Schema di soleggiamento </span></span></span><a href="http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:07DO36ImTcbzjM:http://www.miniwatt.it/mwEEE/Mod3_file/Soleggiamento.gif"><span class="Apple-style-span" style="font-family:'times new roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><span class="Apple-style-span" style="color:#FFFFFF;">http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:07DO36ImTcbzjM:http://www.miniwatt.it/mwEEE/Mod3_file/Soleggiamento.gif</span></span></span></a></p><!--StartFragment--> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:Arial;font-size:18.0pt;color:black;"><o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment--> <!--EndFragment--> <!--StartFragment--> <p class="MsoNormal"><span style="font-family:Arial;font-size:18.0pt;color:black;"><o:p></o:p></span></p> <!--EndFragment--> <!--EndFragment-->ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-61785696158668749782009-10-20T06:25:00.001-07:002009-10-21T06:51:19.922-07:00RITORNO ALLA CITTA’: UNA SFIDA CULTURALE E DEMOCRATICA<!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom:16.0pt;text-align:justify;mso-pagination:none;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:medium;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">di Pietro Pagliardini</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:16.0pt;text-align:justify;mso-pagination:none;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Recentemente è stato pubblicato sul sito Il Covile del fiorentino Stefano Borselli un bel lavoro svolto da studenti americani della Notre Dame University, sotto la guida del prof. Ettore Maria Mazzola, per la riqualificazione dei moderni quartieri di Nocera Umbra, dal significativo titolo “Araba Fenice”.</span></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"></span></span></span></span></p><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 224px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEig2C5_CPL3NKQWfNLCyFiJq5A3-_hA1BdqhTuDm8baE4ilsrLWW44dYW9iAWjTSOPu8T-7cZWBG0mrU4FLRhdfO90V4SJHWIkBBG6HNwrO2oP3K3VGGSKJjj61hYra2wyvyPt8vW10OgM6/s320/Nocera+Umbra-Progetto+Araba+fenice.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5395003856009186002" /><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:16.0pt;text-align:justify;mso-pagination:none;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Questo progetto ha a che fare con il tema del convegno perché è un esempio di “ritorno alla città”, di rinascita del disegno urbano e dell’unità tra architettura e urbanistica dalle ceneri dell’urbanistica moderna e contemporanea, ma pone però un problema parallelo a quello strettamente disciplinare e cioè la relazione tra la disciplina urbanistica e l’elefantiaco apparato legislativo e normativo esistente, che rappresenta a mio avviso un problema non solo urbanistico ma del nostro sistema democartico, perché se è vero che la presenza di regole è non solo inevitabile ma necessaria alla democrazia è anche vero che troppe regole rischiano di soffocarla e fare rimpiangere sistemi più decisionisti. </span></span></span></span><span style=" ;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">In sostanza qualunque “ritorno alla città” è impedito, o fortemente ostacolato, dall’apparato normativo vigente.</span></span></span></b></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Io credo che, per quante responsabilità vi siano nella cultura di sinistra di questo paese e di questa regione in particolare, e ve ne sono di enormi, per quanto sia impossibile non constatare l’accanimento normativo finalizzato al controllo sociale da parte della politica e della burocrazia sui cittadini e sulle imprese, per fini non proprio virtuosi, tuttavia quello del rapporto tra regole e libertà, tra metodo e merito, tra procedure e sostanza delle cose, in qualunque settore, sia un problema e un nodo da sciogliere del sistema democratico con cui tutti o quasi gli stati occidentali si trovano a fare i conti.</span></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">L’eccesso di regole spersonalizza, tende a rendere astratta la realtà, distrugge i rapporti umani e, prima di tutto, deresponsabilizza sia il cittadino che lo stato.</span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il ritorno alla città, per non restare un libro dei sogni, passa dunque per una revisione disciplinare e una politica.</span></span><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 282px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmjZsWjV-W-DAJhB8vEwaM8ioUaFS69nOgkjTCP8e19O8broruZJ4C_kYuggDWNvtp7YhX_2Mx58GIvczIwUvdASngU7lquCB99OSDm7ZcsNSOeT1n5Qb-zWMA93zSSjsLfH-cym_hOem1/s320/REGOLAMENTO+URBANISTICO.JPG" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5395003858301796722" /><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Io intravedo tre possibili strategie:</span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span style=" ;"><span style="font:7.0pt "Times New Roman""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space:pre"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La prima è più prettamente disciplinare, con un ritorno all’urbanistica delle nostre città storiche dove la strada torni ad essere l’elemento generatore del tessuto urbano; una città unitraia che sia in continuità e non in opposizione al centro storico; una città costituita da isolati i quali sono generati da una rete di strade gerarchizzate, ed eventualmente tematizzate, come auspicato da Marco Romano; una città in cui la piazza nasca come risultato di una trama viaria specifica, sia una nodalità urbanistica e informativa e non scaturisca d’incanto dalla mente di un amministratore o di un architetto. Una piazza “</span></span></span></span><span style=" ;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">non si fa</span></span></span></b></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">” ma nasce o da un </span></span></span></span><span style=" ;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">processo storico</span></span></span></b></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> o da un </span></span></span></span><span style=" ;"><b><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">progetto complesso</span></span></span></b></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">. Forte è l’analogia concettuale tra la piazza e l’hub della rete internet e, come la rete, la città deve garantire il massimo dei collegamenti fra le parti ma deve favorire certi flussi più significativi mediante le nodalità più forti: le piazze, appunto, o hub. La città deve essere cioè allo stesso tempo democratica e gerarchizzata, come la rete. Continuità e permeabilità devono essere le proprietà caratterizzanti la città in totale opposizione con l’urbanistica del Movimento Moderno che è invece cosciente e sciagurata discontinuità.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space:pre"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Ma non sarà possibile attuare questa condizione senza una modifica sostanziale e una riduzione drastica delle norme urbanistiche che dovranno essere finalizzate al raggiungimento dell’unità della città, abbandonando la parcellizzazione in zone distinte geograficamente e funzionalmente. Una inversione di rotta di 180° rispetto alla zonizzazione in aree funzionalmente distinte che ancora detta legge nella stragrande maggioranza dei PRG e che anzi, specialmente nella nostra regione, ha ridotto l’urbanistica ad un metodo che lavora per sottrazione da ciò che resta dei vari vincoli che ogni professionalità pone sul territorio in base alla sua specifica competenza, per cui il piano è ciò che resta di quel poco che non è soggetto a vincoli e tutele e a cui si dà una specie di forma facendo ricorso all’uso del computer. Un’operazione puramente topologica e di elaborazione di una base dati senza nessuna relazione con la realtà. Un’operazione che potrebbe essere fatta, e che spesso è fatta, da un informatico più che da un urbanista. Questo metodo sottintende una visione negativa della città che è considerata un corpo estraneo e dannoso per un idealizzato ambiente naturale. Lo stesso linguaggio dell’urbanistica toscana, e non solo, è una lingua astratta, incomunicabile, incomprensibile e credo volutamente escludente. Se mi sbagliassi vuol dire allora che è un linguaggio semplicemente ignorante, nel senso letterale del termine. E’ assolutamente necessario un cambiamento radicale perché l’urbanistica cattiva scaccia l’urbanistica buona.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span style=" ;"><span style="font:7.0pt "Times New Roman""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space:pre"><span class="Apple-style-span" style="font-size:16px;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span></span><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La terza condizione è decisiva per ridare dignità ai cittadini e alla disciplina urbanistica stessa: rimettere le decisioni più importanti per la città nelle mani dei cittadini coinvolgendoli non tanto nella fase preliminare, che è demagogica e si presta alla manipolazione da parte dei vari soggetti politici e tecnici, quanto nella fase decisoria attraverso referendum mirati sui più importanti progetti urbani, sia nella fase dei concorsi che in quella della approvazione dei piani. Basta con i progetti approvati solo dagli esperti, che troppo esperti non devono essere se le nostre città versano nello stato che tutti sappiamo. Basta con l’imposizione dall’alto ai cittadini di progetti assurdi che essi non capiscono e che devono però subire. Se si ritiene che quei progetti siano giusti non si avrà timore a rimettere la scelta a chi dovrà frequentarli e viverli quotidianamente. Se c’è un modo per cercare di tornare alla città è quello di far decidere ai cittadini. Anche se questi scegliessero progetti assurdi, del che io tuttavia dubito, sarà comunque la scelta giusta perché a loro appartiene la città visto che tutti riconosciamo il valore civile dell’architettura. La civitas torni a decidere i destini dell’urbs: una democrazia lo può e lo deve fare.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="margin-bottom:16.0pt;text-align:justify;mso-pagination:none;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-style: italic;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">L'immagine di apertura è quella di un lavoro condotto dalla Notre Dame University, sotto la guida del prof. Ettore Maria Mazzola per </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-style: italic;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">per la riqualificazione di Nocera Umbra, l'immagine seguente è quella di uno dei tanti piani strutturali delle nostre città</span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">.</span></span><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:arial;font-size:13px;"><br /></span></p> <!--EndFragment-->ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-41476703806996289622009-10-14T00:33:00.000-07:002009-10-20T02:00:01.383-07:00Una strategia di intervento per punti<!--StartFragment--> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><span class="Apple-style-span" style="font-weight: bold;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">La riqualificazione dello spazio pubblico del quartiere d’Oltrarno a Firenze attraverso i microprogetti del </span></span></span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><span class="Apple-style-span" style="font-weight: bold;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Pedibus</span></span></span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><span class="Apple-style-span" style="font-weight: bold;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"> </span></span></span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><span class="Apple-style-span" style="font-weight: bold;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">(1)</span></span></span></span></span></span></span></p><p class="Default" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">di Elisa Palazzo</span></span></p> <p class="CM2" style="text-align: justify;"><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">«Lasciamo viaggiare l’immaginazione. Immaginiamo Firenze tra 15 anni. </span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il problema del traffico è stato risolto una volta per tutte. Il Tram e gli autobus elettrici si sono espansi numerosi. I trasporti pubblici ignorano il tracciato tradizionale della Firenze intra-muros. In questo vasto insieme, gli itinerari trasversali, sempre più numerosi, permettono di collegare un punto ad un altro nel modo più diretto possibile, attraverso una rete fitta di autobussini elettrici. Tra le cinque e le otto del mattino, svolgono il loro lavoro i mezzi addetti alle consegne. Naturalmente i mezzi di emergenza sono autorizzati a circolare. Una serie di parcheggi scambiatori circondano la città in corrispondenza dei principali nodi intermodali. Vietata la circolazione delle automobili all’interno della città storica, l’insieme degli spazi per circolare, sostare, socializzare si è allargato in maniera notevole grazie alla soppressione dei parcheggi. I mezzi esclusi da questo divieto, tram, autobus e taxi si possono spostare velocemente e senza difficoltà sulle corsie preferenziali, per il resto la strada appartiene ai ciclisti, e ai pedoni i marciapiedi.» </span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">(2)</span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="CM2" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">È stato organizzato un sistema tipo </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">bicing</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> come a Barcellona o </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">vélib’</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> (</span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">vélos en libre-service</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">) a Parigi: si trovano biciclette da prendere in affitto in tutte le stazioni e fermate di mezzi pubblici e nelle piazze, biciclette che si utilizzano per circolare anche per pochi isolati e che si possono lasciare nella più vicina rastrelliera.</span></span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Naturalmente è stato introdotto il servizio del </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Pedibus, </span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">ormai correntemente in uso in tutte le città europee, un accompagnamento collettivo a scuola con un “autobus pedonale”. </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Pedibus</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">, ispirato agli Human Powered Transports (sistemi di trasporto a potenziale umano), è organizzato come un vero e proprio autobus con un capolinea, un percorso fisso, orari e fermate intermedie.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La rete del Pedibus permette ai genitori di mandare i propri figli a scuola in tutta sicurezza a piedi, con ovvi vantaggi anche per la salute dei bambini.</span></span></span></span></span></p><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi02AwMvoumd5u4TN8K41ND8ix7iGl5ohSC4fJ8j9Y7yiIENAUsEtcIvsx6AuDSwgKBDbjGPygR-3ihKXSSK8nYZ6V5ALmP_c9qqz7M2xiJxesjnUTYjmc2CzdYjU9fQIXn6YyJjFYjaYJI/s1600-h/Logo+Pedibus+a+Firenze.jpg"><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 320px; height: 212px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi02AwMvoumd5u4TN8K41ND8ix7iGl5ohSC4fJ8j9Y7yiIENAUsEtcIvsx6AuDSwgKBDbjGPygR-3ihKXSSK8nYZ6V5ALmP_c9qqz7M2xiJxesjnUTYjmc2CzdYjU9fQIXn6YyJjFYjaYJI/s320/Logo+Pedibus+a+Firenze.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5392355815814619394" /></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span><!--StartFragment--><p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Torniamo nel 2009. In realtà, almeno per la seconda parte, quella del </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Pedibus</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">, questo è un progetto che la città di Firenze ha già visto, un’esperienza avviata negli scorsi anni nel quartiere Oltrarno.</span></span></span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il progetto che presentiamo, premiato in un concorso nel 2003 e solo in parte realizzato, definisce una strategia di intervento e di linee guida per la realizzazione della sicurezza pedonale e la riqualificazione dello spazio pubblico.</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">L’Oltrarno a Firenze è un’area ideale per la sperimentazione di un progetto pilota sia per il contesto sociale sia per una serie di caratteristiche intrinseche che ne fanno una delle aree più problematiche della città. </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La situazione morfologica è complessa e variata: il contesto storico tutelato, la Zona a Traffico Limitato, le aree pedonali convivono con strade congestionate dalle automobili. La grave difficoltà nell'uso pedonale dello spazio urbano ha reso necessario l’elaborazione di una strategia complessiva di interventi a beneficio di tutto il quartiere a partire da uno studio approfondito dei luoghi e delle problematiche in grado di sistematizzarne le soluzioni.</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Da subito è stata evidente la necessità di un progetto per rivendicare lo spazio fisico della città all’uso degli abitanti. L’idea del </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Pedibus</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> ha fornito questa occasione.</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il primo problema da risolvere è stato quello di definire gli itinerari e le linee di percorrenza per collegare le tre scuole principali del quartiere. Attraverso alcuni incontri con i genitori e con gli insegnanti delle scuole ed il lavoro svolto in classe con i bambini sono stati raccolti i dati essenziali necessari: la provenienza di tutti gli alunni, le modalità di trasporto utilizzate nel percorso casa-scuola, l’individuazione e la messa a punto dei tracciati ottimali.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">In occasione dei laboratori in classe è stato anche chiesto agli alunni delle elementari di immaginare la strada davanti alla loro scuola senza automobili e di proporre un suo possibile uso alternativo. Il risultato è un disegno lungo 25 metri che raccoglie i desideri dei bambini.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il progetto degli itinerari è stato, poi, rapportato alle necessità fisiologiche e psicologiche dei bambini ripensando gli spazi e i tempi sulla base delle loro forze, più esigue di quelle di un adulto, e rimisurando la città secondo una griglia "un minuto a passo di bambino", lo spazio che può percorrere un bambino con le proprie forze in un minuto di tempo.</span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">In tutto il centro di Firenze è già in vigore una Zona a Traffico Limitato in cui la velocità massima consentita è di 30 Km orari. La sua istituzione, purtroppo, non garantisce che tale limite venga rispettato. Il progetto ha proposto un intervento di arredo urbano e messa in sicurezza dei percorsi pedonali che non altera la situazione viaria esistente ma si fonda, al contrario, sulle risorse già presenti nel quartiere, sulla normativa in vigore, sulla segnaletica, i parcheggi e le limitazioni al traffico esistenti, affiancando ai divieti ed ai limiti di velocità una serie di strutture finalizzate al loro rispetto (cuscini berlinesi, </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">chicanes</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">, allargamento dei marciapiedi, riprogettazione dei passaggi pedonali, ecc.)</span></span></span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> ed al ri-disegno accurato dello spazio collettivo.</span></span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Gli scarsi finanziamenti disponibili per gli interventi di pedonalizzazione e la necessità di dilazionare il progetto nel tempo ha suggerito di ripensare le modalità usuali di realizzazione dei progetti pubblici. Gli interventi strutturali lungo il tracciato del “Pedibus” sono stati pensati per essere completati progressivamente secondo le disponibilità e le opportunità del momento. Sono state proposte “unità minime di intervento”, una serie di interventi per punti con un impatto economico estremamente limitato, che possono essere scomposte e ricomposte con una formula combinatoria, adattabile a secondo delle priorità data ai singoli interventi ed alle risorse economiche disponibili. Si tratta in definitiva di un “Piano” di insieme su cui sono collocati micro “progetti” da realizzare in successione.</span></span></span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Tale strategia permette una ricerca di sovvenzioni e finanziamenti attraverso </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">sponsors</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> privati o accordi di programma con la partecipazione</span></span></span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> di diversi settori pubblici.</span></span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> Questa suddivisione si presta a dilazionare gli interventi nel tempo per piccoli o piccolissimi stralci con una possibilità maggiore di sedimentare i nuovi assetti spaziali proposti nell’immaginario collettivo dei cittadini.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p><div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 280px; height: 320px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgL_gql8pt-rfz0gUJOVxCQ_-RJ13OFmzGMQxM4RrdqTr2k_NLc0EpfOWttDdvH3S2ju-c4fMww5Ns5krCkmLp0Rck38hVt5P580_GGiB3FXlmf5fnoXoXhOG3BBlip0WAZPWgeR2IHdvX/s320/Via+della+Chiesa+vista+dall%27Albergo+Popolare.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5392355802442357922" /><!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La prima unità minima (ed unica) ad essere stata realizzata è quella di fronte alla Scuola Torrigiani in via della Chiesa. L’obiettivo del progetto è stato quello di consentire un sicuro e facile accesso e di valorizzare lo spazio pedonale e stradale in funzione delle esigenze dei bambini. </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La sede stradale in corrispondenza del fronte della scuola è stato ridotto a 2,75 m, una larghezza che consente il passaggio agevole di auto, furgoni e mezzi di soccorso a velocità moderata ed un ampliamento considerevole dello spazio pedonale per una lunghezza di circa 40 m. </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il nuovo spazio pedonale è costituito da una piattaforma di 4 m di larghezza, sopraelevata sul livello della strada.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="text-transform: uppercase; "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">è</span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> stato previsto un unico tipo di finitura per l’intera superficie: un lastrico di pietra arenaria messo in opera “alla rinfusa”, come nella tradizione delle antiche strade di Firenze che si differenzia dal resto della pavimentazione esistente. Le parti di testa del marciapiede sono realizzate ugualmente con elementi alla rinfusa di adeguato spessore. La pavimentazione di lastrico in arenaria è stato in gran parte mantenuta perché la nuova piattaforma pedonale è sovrapposta alla pavimentazione in pietra esistente limitando allo stretto necessario le demolizioni e gli smontaggi. </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il grande marciapiede contiene due inserti in pietra levigata con elementi perfettamente lisci e regolari, idonei ad essere utilizzati come lavagne orizzontali su cui i bambini possono disegnare con i gessetti colorati. </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Sulla piattaforma sono state posizionate delle sedute realizzate da blocchi modulari in pietra del tipo “macigno di Greve”.</span></span></span></span></span></p></div><div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 320px; height: 240px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidgF-SsVASRCa2YhL3szmHXqXi3-hH_jLL-tVkKYFYYKh8WNkgFn_VSpxdgaiFT16sh0Kvwysp-waIPYC4HlsWmQm_rVfmsCccNvp_5aNKLIQG7QvXL6e726ZIUQz5yW9mVFE08iZ0NWO2/s320/lo+spazio+pedonale+antistante+le+scuole.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5392355806274185858" /><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style=" "><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Due rampe a lievissima pendenza consentono un accesso privo di barriere architettoniche. Le rampe sono pavimentate con asfalto colorato e sono illuminate con un sistema di segnapassi a Led con pannello solare incorporato.</span></span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div></div><div> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Le rampe sono protette da un basso muretto in pietra realizzato con conci di pietra arenaria squadrati che, oltre a fungere da elemento per la sicurezza e l’accessibilità ai sensi della normativa vigente, dispongono a est di una rastrelliera per biciclette e a ovest di una fontanella pubblica.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Ad ovest della scuola, in corrispondenza dell’uscita di sicurezza dell’Albergo Popolare, è realizzato un attraversamento pedonale rialzato che consente di raggiungere il lato opposto della strada in sicurezza e senza barriere architettoniche e funge da dissuasore di velocità, dove si trova uno spazio pedonale dotato di posti per biciclette, una </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Magnolia Soulangeana </span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">e una siepe di </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Rhyncospermum Jasminoide</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> che ricopre la scala di emergenza dell’Albergo.</span></span></span></span></span></p><div style="text-align: center;"><!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Per mezzo di questo intervento lo spazio stradale davanti alla scuola ha riguadagnato una dimensione sociale che sino ad ieri non gli apparteneva.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="CM6" style="text-align: justify;line-height: 12.15pt; "><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">In definitiva, il progetto che abbiamo presentato è, allo stesso tempo, un piano di recupero del quartiere, un progetto di rinnovo dello spazio pubblico nella città storica, un percorso partecipativo con la cittadinanza e di riappropriazione dei luoghi della socialità (la strada), un piano economico di fattibilità, che concorrono tutti alla proposta di M. Augè di «far tornare la città terra di avventura» per i grandi ed i piccoli.</span></span></span></span></span></p></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4UZ_E4y16biDp06FCkaW_FZA95fJE5J5VMK4UUCupjYEb3X8ibMGcSgpICamaI6gD3RrGDJnn-jSeV1Ph3LIFQl3vB9mSAcoz1xvzhBkVIg2eIy-IhLgVEYqfb0Jo3pyMj0O41vK0l06q/s1600-h/ingresso+scuola+ferrucci.jpg"><img style="text-align: justify;display: block; margin-top: 0px; margin-right: auto; margin-bottom: 10px; margin-left: auto; cursor: pointer; width: 320px; height: 240px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4UZ_E4y16biDp06FCkaW_FZA95fJE5J5VMK4UUCupjYEb3X8ibMGcSgpICamaI6gD3RrGDJnn-jSeV1Ph3LIFQl3vB9mSAcoz1xvzhBkVIg2eIy-IhLgVEYqfb0Jo3pyMj0O41vK0l06q/s320/ingresso+scuola+ferrucci.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5392355796777371266" /></a><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><div style="text-align: center;"><!--StartFragment--> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">NOTE:</span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">(1) </span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Il progetto di concorso, elaborato in occasione del Concorso di idee per la realizzazione di percorsi pedonali sicuri casa-scuola nel 2003, la progettazione esecutiva e la direzione lavori (2006-2009) sono di </span></span></span></span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">studiostudio</span></span></span></span></i></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">, con la promozione degli assessorati all’istruzione e alla mobilità del Comune di Firenze.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Visitando la pagina web </span></span></span></span><a href="http://sites.google.com/site/pedibusfirenze/"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">http://sites.google.com/site/pedibusfirenze/</span></span></span></span></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> si possono consultare le google maps del progetto.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">(2) </span></span></span></span></span><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">La citazione è stata liberamente rielaborata dall’autrice sulla base di un testo di Marc Augé: </span></span></span></span><span style="font-variant:small-caps"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);">Augé M.</span></span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> (2009), Il bello della bicicletta, Torino, p.47.</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="CM5" style="text-align: justify;line-height: 12.15pt; "><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> Le immagini sono di Studiostudio</span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="CM7" style="text-align: justify;line-height: 11pt; "><span style=" ;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></p> <p class="Default" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"> </span></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></p> <!--EndFragment--> </div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=""><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span class="Apple-style-span" style="color: rgb(255, 255, 255);"><br /></span></span></span></span></div><div style="text-align: justify;"><br /></div></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-314979011588955672009-10-06T10:11:00.000-07:002009-10-08T00:50:51.762-07:00Riflessioni sul ritorno alla città<p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">di Maria Luisa Ugolotti</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Nell’approccio al tema </span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Ritorno alla </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">città</span></i></span><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">, permettetemi una breve riflessione, alcuni spunti di lavoro, alcune premesse:</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">1) la città</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></u></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La città o secondo una vecchia dizione, l’arte di costruire la città, esiste da tempi immemorabili.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Da sempre la città è stata espressione di vita sociale, di una volontà imprescindibile, che tuttavia no<span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">n poteva essere assimilata o limitata a uno dei canonici </span><i><u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">bisogni</span></u></i></span><span style=" ;font-family:Arial;"><u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> umani</span></u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">, come il nutrirsi quotidiano, il lavorare, l’avere figli, lo svagarsi, il conservarsi in forze.</span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La città in cui viviamo ne è evidente segno.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 146px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWMJ9VKRmZ2_imNx_UgcD64L3ugHKbZseEwYo1vYI8KR4mto1L_87L5MijuRUejl77ZbJdGIlIJiSGMGfyNaRqO9Ncm65Ymw9y8ApOkBFFtqOE25CBhLYffX14QuYzPlL_oZqirvyEZsi0/s320/Effetti+del+buon+governo.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5389536342437712562" /> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Arial;font-size:10px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Arial;font-size:10px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><br /></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Ambrogio Lorenzetti, </span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Effe</span><span class="Apple-style-span" style=" font-style: normal; "><span style=" ;font-family:Arial;"><i><span class="Apple-style-span" style=" "><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">tti del Buon Governo</span></span></i></span><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style=" "><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">, Siena, 1337-1340</span></span></span></span></i></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;mso-layout-grid-align:none;text-autospace:none"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La disarmante</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">bellezza e armonia, l’unicità, la “</span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">genialità”</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></i></span><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">fiorentina costituiscono per l’intera umanità un</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">punto di paragone unico e con un’espressione a me cara, si m<span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">ostrano come </span><i><u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">una scintilla di infinito.</span></u></i></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">2) l’urbanistica</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">L’urbanistica non è semplicemente l’arte di costruire la città, e non è dunque un oggetto che si possa fare o guardare come un quadro o una scultura, ma è piuttosto la mediazione concreta tra atti e aspirazioni diverse, anche opposte e la sua dimensione naturale non esiste.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">3) gestione della città e urbanisticaStoricamente, in certe particolari condizioni, dovute sempre a tempo e a luogo, la gestione della città ha generato un’urbanistica, allorquando si è trovata a contatto diretto <span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">con fenomeni </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">forti quali il colera, la miseria, una distribuzione ingiusta delle ricchezze, una ribellione endemica, la morale, il desiderio di giustizia, lo spirito di solidarietà e una razionalità intelligente.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> André Boll associato all’Ascoral nel 1942, è indotto a denuncia<span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">re</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">(e questo per sostenere le sue idee simili a quelle di Le Corbusier</span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">e di<span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">tanti altri) che a </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Parigi su quattromilioni e mezzo di locali, due milioni non ricevono mai la luce solare. Così che l’esistenza della famiglia stessa, cellula fondamentale di ogni società è minacciata. La degenerazione rapida del cittadino e le sue turbe mentali, sono il loro punto di partenza nella vita che conduce alla città.</span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Nel quadro di allora, il bilancio “salute della città” <span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">è deficitario in ogni sua voce e nel suo principio essenziale, l’aria e al luce …. le statistiche </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">informavano che in Francia si moriva di tubercolosi ogni 5 minuti: 100.000 morti l’anno.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Aria e luce dunque, ma anche la “gioia di vivere” come l’allora </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">nuova classe intellettuale denunciava<span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">…. Questi propositi potranno sembrare poco “scientifici”, ma</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">pertanto sono queste nozioni di aria e luce che hanno introdotto nell’architettura e nell’urbanistica, lo spirito e la tecnica moderna che abbiamo sino ad ora conservato.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Sono queste nozioni che a loro volta, determinano un nuovo assetto urbano.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> Ma come tutti gli assetti urbani è fatale che alla lunga il suo spirito subisca una mutazione.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">In altri termini il rapporto tra i bisogni sociali</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">si proietta direttamente sulla città, usando un nuovo strumento: è l’urbanistica, un sistema che in definitiva si sostituisce all’arte di costruire la città, anche se molti urbanisti moderni considerano ancora l’urbanistica come uno strumento da applicare per cambiare la città!</span></span></p> <img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 173px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3f86qhzwIts2w_oVnxDow6wTmJYBNW-OPswaYXZsDs30tIpRq4LfOOWkyOsX5yGzLh0ZPYCN_igpO45Eb4xNugdskyC8fvNiPiX7KnQYqkQFehyphenhyphenaOmZUq-HhC3-oTV3bcKKxDYvMVmJ36/s320/LC.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5389537812646107554" /><!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Le Corbusier, </span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Ilôt insalubre n. 6</span></i></span><span style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">, 1937</span></span></span><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">4)</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">qual è il criterio?</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Il concetto stesso di criterio implica una scelta che introduce una azione dinamica della </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">stessa analisi. e in questo senso si può affermare che l’analisi contiene spesso un embrione di progetto.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Ora quali sono le emergenze da mettere a tema? </span><u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Qual è</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">dunque oggi la nuova urgenza</span></u><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">?</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La composizione sociale di questa città, rispetto alla città materializzata nel centro storico si presenta nuova, l’epoca è cambiata.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Alla produzione di beni materiali, questa città ha sostituito la produzione di beni immateriali: il possesso e l’uso dell’informazione, la ricerca scientifica, l’impresa culturale e la creatività sotto tutte le sue forme.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Il punto forte appare proprio questo </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">complesso patrimonio culturale, dunque scientifico e tecnologico e dunque umano!</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">5) E allora quale futuro per la città di Firenze? con quali </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">risorse?</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Non occorre dilungarsi molto perché sono sotto gli occhi di tutti le contraddizioni di questa città.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Il centro storico, patrimonio unico e immenso, grande e vera </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">risorsa per tutta la provincia, </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">è ormai snaturato nel suo essere e impoverito da servizi di bassa qualità, ... così che il cittadino abbandona il palazzo di via dei Servi, abbandona il centro e impoverisce oltremodo le sue relazioni urbane e sociali.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">E’ necessario puntualizzare però che il fenomeno dell’emigrazione dal centro storico verso le periferie, si presenta sotto un doppio aspetto. Da una parte questo fenomeno si produce spontaneamente (in occidente) a partire dal 1945 per gli Usa, - d’altra parte - è il risultato della gestione stessa della città e dunque di un complesso sistema politico di espulsione (dal centro verso la periferia) che da molto tempo caratterizza la politica internazionale.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Metodologicamente e per pensare ad un contributo di costruzione per la nostra città, ritengo necessario avanzare una proiezione dello stato attuale per un tempo futuribile e genera<span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">zionale di 30 anni, così che dallo scenario si possano desumere le priorità</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">e nel contraccolpo ipotizzare </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">una costruzione.- </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La metodologia, - benché non suffragata da dati medici o statistici, </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">- come ho potuto ricordare pocanzi per il caso francese, ma tali dati ed osservazioni sono evidenti, è la stessa di cui ai progetti di André Boll e di Le Corbusier -….</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Procedendo quindi con un certo realismo senza dover aggiungere troppa fantasia potremmo immaginare una città il cui centro urbano, potrebbe essere ridotto a parco museale, con <span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">servizi ad esclusiva</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">ricezione turistica, mentre i quartieri storici sempre in maggior degrado, abitati quasi esclusivamente dai nuovi immigrati, poiché i cittadini avranno preferito residenze più comode e facilmente accessibili, nonché in prossimità di servizi qualificati.</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Sempre a trent’anni, osserveremmo nuclei di aggregazione urbana</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">periferici, </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">talora degradati, senza centri e luoghi per incontro, poiché in queste aggregazioni extraurbane si </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">è concentrata solo edilizia popolare, che nella pianificazione è rimasta un fat<span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">to a se stante, </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">senza servizi puntuali e vitali.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">L’attuale sistema viario irrisolto e caotico ora, tra trenta anni non potrà che suggellare lo stato di fatto: un centro per turisti e immigrati senza auto, una periferia spoglia, con grandi centri commerciali e corrosa dalle auto, su strade insufficienti con grandi strizioni poiché </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">appaltate e gestite da enti diversi, talora in disaccordo.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Il merito alle</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">reti infrastrutturali nel centro storico potremmo assistere poi alla tracimazione dei servizi fognari e di smaltimento (che sono dimensionati a Firenze capitale) e quindi al definitivo degrado di alcuni quartieri anche in termini di igiene e salubrità.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Dallo scenario evidenziato sorge inevitabile la domanda: sono disponibili </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">mezzi <span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">ed energie per intraprendere nuovi interventi di riqualificazione una diversa</span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">ipotesi urbana?</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Il tessuto urbano è saturo, ma forse è proprio da lì che si deve ripartire, rilanciare, riprendere la propria identità urbana, per passare poi a risolvere questioni infrastrutturali nevralgiche, dalla tranvia, all’aeroporto, ad una nuova viabilità.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Ri-innescare il desiderio di costruzione di un bene per sé, e quindi per la città.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Proviamo a pensare al governo della città non solo in termini di risposta a diritti e in termini di servizi, ma interroghiamoci sul</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">senso del servizio stesso.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Ricominciano a pensare all’individuo, come cuore della città.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Riflettiamo a questo proposito per esempio sul modo con cui si continua a ragionare in termini di casa popolare, così riusciamo a spiegare il perché delle nuove periferie.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Mi piace ritornare </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">all’esperienza di Fedric Le Play, </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">a la Méthode </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Sociale, del 1878, poiché pochi sociologici hanno avuto tale limpidezza di giudizio-</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="portalecdo-normale11"><span style=" ;font-family:Tahoma;color:windowtext;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Nella sua opera alcune ipotesi, modelli sociali, modelli di sviluppo urbano, espressi poi in progetti urbani.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="portalecdo-normale11"><span style=" ;font-family:Tahoma;color:windowtext;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Riprendo un passaggio:</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="portalecdo-normale11"><span style=" ;font-family:Tahoma;color:windowtext;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">“Tutte le società prospere, - usa il termine prospero alludendo proprio a società felice ed economicamente sviluppata -mostrano un carattere primordiale inseparabile dalla natura umana: gli individui vi sono raggruppati in “unità sociali”, cioè per famiglia. Da sempre esistono nel seno di società prospere, un gruppo di elementi costitutivi che si possono dire essenziali. Sono questi che procurano agli uomini la felicità, cioè il fine comune dei loro desideri.</span></i></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="portalecdo-normale11"><span style=" ;font-family:Tahoma;color:windowtext;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La costituzione essenziale, il nucleo centrale </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">è indicato con evidenza nello studio della storia come nell’osservazione dei popoli contemporanei. -</span></i></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="portalecdo-normale11"><span style=" ;font-family:Tahoma;color:windowtext;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">…. per continuare sino all’Assioma: </span><i><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">la vita privata imprime il suo carattere alla vita pubblica, la famiglia è il principio dello stato!</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></i></span></span></p><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 158px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh0Te3TdWRjlDfmJIETf87DflM9evujEoElVl0Z8zZ7nuwdh6S5Hq19l_qioCb1FX-vsn4VmlWgFUHwUO0w8jV0obkjAqrhCYXRwS_gRWGECkRkp__LAUjZbiWvRyuZKrRp2buORmDceTM/s320/le+Play+.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5389538456346710098" /><!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span lang="FR" style="mso-ansi-language:FR;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;"> </span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Pierre-Guillaume-Frédéric Le Play</span></span><br /></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Rimettere al centro della città un soggetto, il nucleo familiare, la possibilità di formare famiglia, </span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">di poter abitare la città, di far crescere e educare i figli alla pienezza e al bello di cui la nostra storia è testimone, questo appare come prioritario!</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Così la questione dell’abitare si pone come questione centrale e nevralgica per rivivere il centro storico.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Torniamo a riprenderci il centro storico, torniamo a viverci. La dislocazione di università o altri servizi funzionali fuori dal contesto urbano, benché scelta orami obbligata per migliorare la qualità del</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">servizio stesso, impoverisce il tessuto urbano.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">E’ necessario una diversa partecipazione alla città, </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">non solo in termini di discussione o presentazione progetti, ma nelle stesse modalità sancite dalla nostra costituzione, tra le </span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">quali la sussidiarietà!! </span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">E gli strumenti legislativi in questa direzione, non sto a dilungarmi,</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">ci sono vedi per esempio il ruolo potenziale della figura del promotore all’interno del nuovo Codice dei lavori pubblici ( L.163/2006), nonché la previsione del dialogo competitivo, etc etc.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La novità non è prodotta da un meccanismo pubblico!, può soltanto essere incentivata, aiutata! </span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-right:-4.1pt;text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Laddove non c’è questa priorità del sociale allora inevitabilmente il settore pubblico tende a riprendere spazio e forse ad andare anche oltre il consentito, ma in un disegno non sempre urbano, ma di pura amministrazione.</span></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin-right:-4.1pt"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">6) Ritorno alla città</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Per concludere il primo fattore che consente al territorio di avere una forma, di materializzarsi in un disegno urbano</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">è</span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">il soggetto che lo vive.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Quindi è questo il primo punto che deve essere il centro della preoccupazione per una istituzione pubblica che voglia incentivare una costruzione nuova.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">E’ a partire da questo che l’architettura potrà trovare nuovi legami espressivi e dunque formali e non di pretesi rapporti storici.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Nuove referenze culturali impongono scelte diverse, relative al diritto della qualità della vita ed all’esistenza propria di ciascun individuo.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Credo che questa sia la possibilità di un ritorno alla città!</span></span></p><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 210px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYA3Rppq3qJ6rW7xzNRrqZ8KIEhqqcQH0AgzJLsndlxhxbVP3KI9GK0e_32i5EQJH-PEL0THzFocm48MvxOAMel3Q2Oa3gZMQNac7uKF4dtniNyZXY6iYjLg_y0Cz5gev5soxsvSxdQZMe/s320/borgo1+.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5389536359238854498" /> <!--EndFragment-->ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-47986769221796443112009-09-30T03:02:00.000-07:002009-10-02T00:56:57.273-07:00Alle radici dell'ordine della città europea<p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">di Gianfranco Potestà</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"> <!--StartFragment--> </p><p class="MsoNormal" align="right" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">“L’avvenire del ‘nuovo’ è assicurato nella misura in cui esso attinge con metodi eterni da eterne fonti.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Si crea, si</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">trova il nuovo solo sul piano dell’eternità”</span></span></span></span></span></span></p> <p class="MsoNormal" align="right" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">( Henry va de Velde</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">1863 – 1957)</span></span></span></p><p class="MsoNormal" align="right" style="text-align:right"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" align="right" style="text-align:right"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" align="right" style="text-align:right"><!--StartFragment--> </p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Premetto tre brevi citazioni propedeutiche che interessano l’argomento qui trattato che è relativo alla struttura dell’urbs. Le prime due sono del prof. Marco Romano, la terza è l’esergo della relazione che segue.</span></span></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">…… abbiamo perso il sentimento della nostra identità ……</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><o:p></o:p></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">…… prima della condizione tecnica c’è la condizione simbolica nel nostro tipo di società come di città, aperta, mobile e democratica …</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Vorrei a esprimere alcune mie riflessioni sul tema “città” che cercano di individuare e qualificare quelle radici dell’ordine della città europea che nella contemporaneità si sono forse perse o dimenticate o nascoste o rimosse. Assistiamo a pianti e lamenti da parte di intellettuali ed urbanologi sensibili e di personaggi della cultura per la perdita di qualità, di sacralità, di relazioni nella struttura fisica della città, a sconcerto di fronte a scempi o ad altre perdite, a desolazione davanti all’impotenza della cultura e all’incultura o sottocultura del potere incapaci di arginare il degrado e di recuperare principii, temi,consapevolezze e strumenti per una cultura ed una prassi per trovare unaqualità urbana perl’esserci da uomini e donne contemporanei nell’ urbs del nostrotempo. Mi domando : siamo in grado oggi, in quello che alcuni scrittori chiamano il tempo del capitalismo tecno-nichilista e della libertà immaginaria, nel fatto urbano, di vedere? di pensare? Magari di operare nella logica della gratuità? Come e dove cercare un approdo? Dobbiamo scuotere dai nostri sandali e dalla nostra mente la p</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">olvere accumulata nelle nostre città e riandare alle radici dell’ordine della città europea per</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">riscoprire una idea di urbs secondo una icona urbana strutturata secondo principii di sostenibilità, di sussidiarietà, di eco-compatibilità all’interno degli insediamenti-agglomerati urbani contemporanei.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span></span></span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 227px; height: 320px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkZIdDzxqrUHH7y69Ng3gQ4ZqD-Y4Ymy1eSmOnx-7Oa5FK1-_E_VTbevpLE2q4rfYUwVGp8cB2MKBVe305AG9qL_1VNFTPMIT9aCnE6aA9JnQXoTc6HI_ErusKcxwqadW48L8K_8o4Le99/s320/1.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5387206476547442290" /><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Disegno di "ordine" organico della "Radice" recinto consacrato per la Basilica di San Lorenzo a Firenze</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La città ( per intenderci quellamorfologia fisica fatta di ‘struttura’ e di ‘storia’ a cui può essere idoneamente attribuita la parola città come icona di </span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">cellula urbana o di più cellule urbane linkate in una rete a invarianza di scala ) la città, dico, è fatta in una precisa maniera, anche se appare in molteplici varianti, altrimenti ne consegue il degrado fisico e sociale.</span></span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">E per quanto attiene al suo assetto e alla politica che lo genera, incompetenza ed infamità contribuiscono a generarne il deg</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">rado.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La città è una sintesi di struttura e di storia, e mentre la struttura tiene nel tempo, è pressochè costante, la storia invece è mutante ed è soggetta a mode e a modi.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Già qui ed ora possiamo porre dei picchetti per definire dei territori ove im</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">postare la traccia di radici strutturali costanti, anche dove predomini lo spappolamento, la divisione, l’affastellamento, il sottosviluppo.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Va tenuto però anche conto che, oltre alla presenza di mani empie sulla città giusta che tentano di soffocarne gli aneliti di sviluppo, si cerca di travalicare le regole con norme improprie e con la deregolamentazione</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">che ceano caos, anarchia e appropriazioni indebite.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Considerando peraltro che l’anima è anarchica ( psychè = farfalla) e come tale può divenire anche fonte di mali radicali o metafisici, appare opportuno e doveroso ritornare a quelle radici dell’ordine della città europea.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 318px; height: 320px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAl8jQ-ujjheKAW3_6FRs_UcBKrj4j8HVVe2qsPXcHbSKOhjRrs4EEAh6Qs_wU00JZzZS236DfJD1XAJLGU24rpdR7NCfq10dBg75BtGsI8unA4jpCeV7nFV_MHis6vJt4AdndMAsff_YY/s320/2.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5387206483079589922" /><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Disegno di ordine "organico" per il sagrato sepolcreto "radice" della Basilica si San Lorenzo a Firenze</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">L’albero senza la radice non potrebbe vivere come albero.</span></span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La città senza radice non potrebbe vivere come città.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Alle radici dell’ordine della città europea c’è la radice di città, così come deve essere.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Radice di città è il recinto consacrato ove insistono : chiesamatrice-catecumenion-camposanto, e il camposanto risulta radice di radice di città.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Così è stato, </span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">così è, così sarà.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Troppo integralista o fondamentalista?</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">O è necessario risc</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">oprire e risalire o scendere alle radici per riattualizzarle?</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">“ A livella “: come recita Totò nella sua poesia, l’unica cosa democratica, che ci lega alla terra come terra.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Mi domando: quale stretto rapporto tra vita-morte-città-chiesa come mistero-popolo-struttura?</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span></span></span></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Questo scritto tende a un tentativo di ricomposizione ad unit</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">à di tre elementi smembrati e dispersi di cui dirò appresso e ad una riaffermazione della permanenza, nella dimensione dello spirito, della persona e della comunità.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Altrimenti non vi può essere riconoscibilità nell’urbs, cioè nella struttura urbana, della comunicazione dell’insieme dei misteri cristiani, fra cui gli escatologici.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">I tre elementi smembrati e dispersi sono : chiesa-matrice, catecumenion, camposanto, luoghi che invece dovrebbero manifestare la continuità e la contiguità del percorso di vita nella sequenza : “ progetto-nascita-comunione nel</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">la esistenza-morte-vitaeterna “ attraverso i momenti del percorso terreno “ dal battesimo alla comunione nel trinomio parola-liturgia-comunità alla sepoltura “</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La chiesa-edificio non è una monade ma è un insieme di segni significativi come sopradetto, un insieme anche come segno visibile e percepibile, dal valore iconico, che all’interno della struttura urbana alberga quella “ comunione dei santi “ di cui al primo degli articoli escatologici del “ credoapostolico “</span></span></span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 123px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaYYxj8g9WF6IITMc9lc44tp89UUHT2p9M_vYLp3MkAk9ON-zXkVnW0RwBkbVFh4x2EVhz4owahjaOZMCMeWYlPQDC-81Gz6FYX3jdZ5w3ECWWP2tmXwaniJnyb1nKyleJiT9v1e6ehVpd/s320/3.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5387203636340661106" /> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Disegno di ordine "organico" nella veduta prospettica rinascimentale</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La chiesa-matrice è quel luogo ove nel fonte battesimale la comunità genera e gesta figli nella fede in Cristo, li accoglie nel suo seno fin dalla nuova nascita e li introduce alla appartenenza di popolo nella complementarietà del “mistero-popolo-struttura” col potere di rivelare dio all’uomo tanto profondamente quanto quello di rivelare l’uomo a se stesso. Nel catecumenion, la comunità così iniziata, in un cammino di aquisizione di consapevolezza radice di libertà e di vita, mette in grado i fratelli di giungere alla consapevolezza di essere figli nel figlio e figli e fratelli nella madre e amici di dio per gli uomini e di sentirsi amati gratuitamente, ciò che è già qui ed ora vita eterna, e a rispondere alle domande di libertà e di fedeltà individuale e comunita</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">ria durante la vita terrena. Nel</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">camposanto la comunità permane, nella dimensione dello spirito, in quella</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">“comunione dei santi” che accomuna, come in vasi comunicanti, vivi e defunti nella vita eterna.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">I defunti sono legati, uniti e vicini ai vivi, nella dimensione dello spirito, nell’attesa della resurrezione della carne, del giudizio, e della vita eterna, Se esiste allora una continuità ed una contiguità dei vivi e dei defunti che ci precedono e ci seguono nei legami affettivi è opportuna anche una riunificazione dei tre elementi smembrati della chiesamatrice-catecumenion-camposanto nel segno iconico, in città, del luogo immaginedella “comunione dei santi” che è radice di città, e che rappresenta nel tempo e nello spazio la continuità e la contiguità delle dimensioni della vita e della morte. Ma questo legame tra i tre elementi oggi è problematico, in quanto l’inumazione nel cimitero in città, all’interno della struttura urbana, anche per malintese ragioni igienico-sanitarie, non è più tollerata dalle norme e dalla cultura popolare. In generale l’attuale prassi della sepoltura dei morti, come per esempio l’inumazione in cimiteri fuori città, o come la cremazione ed una successiva dispersione delle ceneri, è prassi poco civile e tantomeno cristiana. In riferimento alle radici dell’ordine della città europea, il camposanto o sagrato-sepolcreto, radice di radice di città, spazio del silenzio e non dell’affastellamento, non è un luogo-altro, avulso, discosto, separato rispetto alla città dei viventi, ma non ne può che essere centrale parte congruente e concidente, insieme a chiesa-matrice e catecumenion. Il cimitero attuale, con la pratica della inumazione fuori città, risulta essere come “non-luogo”, una città aliena alternativa, un altrove, che allontana viventi e cari estinti ( e molte volte è sede di una fiera delle vanità ) e non permette la riconoscibilità della continuità e della contiguità di cui si diceva prima.</span></span></span></span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 130px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOCViJWyZm8LegWdeBSGit_RIBwQOUTe5nQMUjPi-Xwi5DwptHR-KjsBucath1EF6Yu7S6YGDAGH0x6zNcOwws2HHjp35aEqyb-kN9ti07goLnF730riQ10PAylgNDDhR_g4SgATNXBzLz/s320/4.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5387203644013436066" /> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Presunto ordine urbano contemporaneo</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Si può arrivare oggi, nella struttura della città attuale, ad una riunificazione dei tre segni chiesamatrice-catecumenion-sagratosepolcreto, che possono ritornare a formare, entro le mura, segno iconico di unità visibile</span><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Georgia;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">della “comunione dei santi”, solamente con la pratica della cremazione che permette di accogliere e di raccogliere le ceneri dei parrocchiani che scelgono di far cremare le proprie spoglie, nelle urne disposte, all’interno del recinto consacrato, nella città, nel sagrato sepolcreto della chiesamatrice accanto ed in organica unità col catecumenion. Si</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> verrebbe così a ridefinire questa unità dei tre segni come “ luogo urbano “. Attraverso questa riscoperta e questo riadattamento, Firenze, da città “ non luogo “ può tornare ad essere “ città luogo “ non solo luogo fisico ma anche luogo teologico.</span></span></span></span></span></span></p> <span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 225px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNXjmZ3djELu3L3QquBIirnzQceCiYc-ejNKo9KFdp0O-pzYBUyw-a7x40X1idk3xxsd6MinNu7PuREtZ3oL5xRgk0SsLEQ7fTf6dl37oQRcVUhtI46OVzQA9MQo6Zs22qe1eP1dQ5Jx06/s320/5.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5387205403622925890" /><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Nel modello della città terrestre e celeste di Gerusalemme, selda e compatta, riconosciamo che: il proto-tipo della forma città pre-esiste come icona di trinità<br /></span></div></span></span><div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><br /></span></div><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"><span style=""></span></span><div style="text-align: justify;"><span style=""><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Resta inteso che nell’approccio alle radici dell’ordine della città europea, questa testè descritta è solo la prima, anche se la più determinante, delle radici. Riguardo alle altre importanti componenti si procederà in seguito a definirle con approfondimenti successivi. Diceva Giorgio La Pira : “ La città è una unità organica che presenta ai suoi membri presenti e futuri tutti gli elementi essenziali per il sereno sviluppo della loro vita : la struttura stessa urbanistica è fatta per una finalità profondamente umana.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">Mons. Timothy Verdon nel suo libro “ Il catechismo della carne “parla del Dipinto di Baltimora su “Città ideale” che presenta una situazione di ordine del tutto. Ordine che, per la Rinascita come già per il Medioevo manifestava la pace sociale, a sua volta “frutto” o meglio “opera” della giustizia. (urbs beata, visione di pace). Ma le condizioni e le situazioni dell’oggi sono diverse.</span></span><span style="mso-spacerun: yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;">La organicità della cellula urbana e della sua logica comunitaria, come anche descritto su BimestraleSolidarietàCaritasFi n°3-2009 su “risorse della periferia”, al di là dello spappolamento nella contemporaneità, si scontra con le conseguenze prodotte anche da logiche urbanistiche decise “altrove” e incapaci di incidere positivamente, marginalizzando come periferico e come utopia ogni intento di comunità. La cellula urbana non organica tende a divenire spazio di attraversamento e di dispersione rimettendone in gioco il profilo di coesione con nuove discontinuità e forte indebolimento dei suoi confini che fanno migrare la socialità verso i non-luoghi del commercio e dell’evasione. Esiste peraltro un bisogno da parte di ogni urbanologo, che non si lasci trascinare da incompetenza ed infamità di offrire una risposta che sia, oltre a quella di definire, al di là delle contraddizioni, icone di organicità strutturale morfologica, anche quella di facilitare la promozione e la creazione di relazioni che riescano nell’obiettivo di incidere sul processo di progressiva perdita del senso di “custodia sociale” tipico della contemporaneità. </span></span><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:small;"> </span></span></span></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><br /></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial;"><br /></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial;">Il blog di Gianfranco Potestà: <span class="Apple-style-span" style="border-collapse: collapse; font-family: Arial; font-size: 18px; "><a href="http://poteurbanologo.blogspot.com/" target="_blank" style="color: rgb(42, 93, 176); ">poteurbanologo.blogspot.com</a> </span></span></div><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="border-collapse: collapse; font-family: Arial; font-size: 18px;"><br /></span></div><div style="text-align: justify;"><span style=""><span style="mso-spacerun:yes"><span class="Apple-style-span" style="font-family:arial;"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic; font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">Tutte le immagini del presente testo sono state fornite dall'autore </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;"> </span></span></span></span><!--EndFragment--></div></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-21147689686979975982009-09-23T00:55:00.000-07:002009-09-30T03:47:29.809-07:00CRITICITA'<div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></div><span class="Apple-style-span" style=" ;font-family:Times;"><div class="Section1"><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Di Elena Ciappi</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Un altro modo per definire il difficile concetto di SOSTENIBILITA’ può essere quello di descrivere il suo contrario: un contesto artificiale privo di qualità architettonica, di natura, quindi di vita, che risulta ad una prima impressione INOSPITALE.E che può diventare nel tempo fonte di costi ambientali, economici e quindi, sociali.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Spesso, soprattutto nelle periferie, ossia nei luoghi non storicizzati,la rigida geometria compositiva, oltre alla modestia dei materiali, e l'assenza di elementi ATTRATTIVI, determina una monotonia spaziale e percettiva.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Le caratteristiche edilizie derivate da un razionalismo impoverito, possono rendere un luogo particolarmente esposto alle variazioni climatiche più sfavorevoli, pioggia, eccessivo assolamento e determinare quindi un</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">dis-comfort ambientale.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">L'assenza di elementi naturali, quali acqua, terra, vegetazione, in grado di mitigare le</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">condizioni ambientali e la presenza di infrastrutture e/o manufatti edilizi intrusivi,sono le ragioni che portano alla</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">scelta di</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">partire dalla</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">CORREZIONE bio-climatica e di tutta una serie di parametr</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">i percettivi</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">per riqualificare gli spazi urbani e favorirne la FRUIZIONE come documentato dalla ricerca RUROS svolta in ambito internazionale da alcuni Istituti Universitari.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Se da una parte si è arrivati, faticosamente, a poter quantificare e correggere il fabbisogno energetico del corpo edilizio (Certificazione Energetica), più difficile e complesso risulta arrivare alla quantificazione oggettiva delle condizione di alterazione del microclima locale in settori urbani più vasti , di cui si sta occupando una parte del D.A.S. ( Dipartimento Architettura Sostenibile, O.A.P.P.C. Firenze) ma il parametro contabile è solo un aspetto di un più vasto ambito in cui è decisivo il rapporto QUALITATIVO fra l’essere umano e quello che lo circonda, ragione per cuianche il Centro Storico rischia di diventare inospitale.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">IL FATTORE UMANO</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">In uno spazio la carenza o l’eccessiva specializzazione di funzioni determina una carenza di fruizione senza la fruizione, uno spazio comincia a connotarsi come desolato il luogo diviene abbandonato col rischio che diventi meno sicuro fino ad essere vandalizzato la mancata manutenzione o incuria ne determina il degrado, sia del costruito che del luogo apertouna piazza vuota, quali che siano le sue dimensioni, piazzale o cortile, suscita un senso di angoscia dato che l'<span class="Apple-style-span" style="font-size: 16px; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px; ">essere umano tende a socializzare </span><o:p><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px; ">il vuoto, come la folla che è il suo opposto, determina una sensazione di disagio e di pericolo.</span></o:p></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 240px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJopxkvPDlhbfYoI_alBISTycqGKyAjyWrnDzPcL-7bH9IvbO4XxjcLLyzbzFgtnqTBBBDTjeuvoXkI_jOXpT5USBKmJ7FwomvNF0LWqS0P4EJEp-acBZt9bBKrwf9HMLR9TLIAUNOB7oa/s320/residuale.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385049409253889842" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">i segni, i SINTOMI sono la presenza di vegetazione residuale ed i graffiti, oltre all'accumulo di rifiuti</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial; font-size: 13px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: 13px;"><br /></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 251px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJMqyWdzAqEquULPxOoP2uOexqq3YKrwIJwWWwtqXrAWpyvwxsYkw1bV-YQ_R6AwNTNrV-CRyl2u1RHBWX8bw3UJHi3VD0drikpBxso1h1ZDEfxI5tsw1M0vPz0aSzLzSJVsP1eyQjcXec/s320/la-piazza-ditalia-1956-gior.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385049417535701938" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">l'effetto quadro metafisico</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">“Offre più sicurezza un trippaio che una camionetta di militari” in questa battuta del Sindaco Renzi è sintetizzato un concetto molto complesso di sicurezza dei luoghi che, come l’analisi della Jacobs negli anni ’60, vede nella componente sociale di chi i luoghi li abita, il vero rimedio.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">I mutati rapporti sociali della contemporaneità, apartire dalla trasformazione della famiglia da clan ad unità parcellizzate, portano alla scomparsa del senso di comunità coesa, con l'aumento del senso di inquietudine da isolamento quando non addirittura di aggressività.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Un altro fenomeno da considerare è la separazione fra abitare e svolgere un'attività nello stesso luogo (uscio e bottega) che ha portato al fenomeno dei luoghi dormitorio o alla creazione di SUPER LUOGHI in cui è una funzione specializzata a dominare e a schiacciare le altre.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Le teorie urbanistiche più attuali tengono conto che le condizioni della socialità non sono più legate esclusivamente alle condizioni spaziali (quantità, ubicazioni, standard funzionali) ma anche al fenomeno degli orari e quindi aitempi di fruizione: lo stesso luogo può risultare vissuto e animato in certe ore quanto desertificato in altre.</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Ciò suggerisce che si debba andare oltre ai rigidi sbarramenti normativi, sindacali e economici in senso astratto, e commisurare la pianificazione alle singole realtà, locali o cittadine.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Troppe regole e DIVIETI condizionano i comportamenti più naturali senza eliminare quelli criminali.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Funzioni, tempi, clima, ma soprattutto SIGNIFICATO sono le variabili “immateriali” con le quali il costruito deve fare i conti:il benessere ambientale deve saper coniugare il benessere termico climatico (riparo) con quello psico sociale.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 175px; height: 131px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwbycVfmHuQo0fV0nNl3loRxsihyexaMdHKslmKrTi1xPROFiw8OsJOoJrbsHI5uz_hcxjiEG2l37xy3n9WqHYvsjb1APaQIcQaik2N0-fs8RjnmXLAJgY0__C_PPq37nF0avQQflr6ChJ/s320/hachiko.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385056839452432722" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">Un luogo per incontrarsi: a Shibuya il monumento al cane Hachiko, simbolo di fedeltà per avere aspettato anni il suo padrone, è il punto di riferimento di tutta la gioventù di Tokio, che vi si dà appuntamento.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Un luogo diventa abitato, animato, vissuto quando suscita un senso di appartenenza, radicamento, affezione, a condizione che le variabili “immateriali”entrino in relazione con quelle “materiali” del contesto costruito o pianificato.Per questo si può dire che il concetto di architettura della città va oltre la serie dei manufatti edilizi.</span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">E' quindi opportuno pensare che un progetto di riqualificazione debba necessariamente tener conto o saper suscitare la sinergia con due ordini di componenti che SCONFINANO dall'operazione progettuale sulla forma urbana, (compito del tecnico progettista), per interagire sia con una strategia di pianificazione</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">degli obbiettivi e dei costi , (compito degli amministratori) sia con un'idonea indicazione</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">dei compiti gestionali e delle effettive possibilità di fruizione, manutenzione, organizzazione delle funzioni suggerite o predisposte.</span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Nell'area anglosassone si è addirittura costituita professionalmente la figura del manutentore a livello di unità residenziali o di villaggio, che svolge una serie di mansioni che da noi sono ancora casualmente e parzialmente assunte dall'amministratore di condominio e</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">fino a tempi recenti in alcune realtà urbane dal portiere.</span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Il rapporto fra amministratori, progettisti e utenza finale è ancora una procedura difficoltosa al punto che sia sta</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">delineando una disciplina che possa regolarne l'applicazione.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Una delle cause di questa difficoltà sta nella differenziazioni delle competenze,</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">e quindi di LINGUAGGIO, fra il livello economico-normativo, quello</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">progettuale inerente alla comunicabilità dei propri contenuti tecnici e formali, e la possibilità dell'utenza finale ad esprimere le proprie esigenze e le proprie valutazioni in un rapporto concreto di compatibilità.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 253px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0FKpnrJYj56BbefWAa9xCHBPbTnOmBMJkR3GhskRaMr2s35Bu884F8ZD6RH1kkjO8OyUkG15ddFnfKa_NJD0Pri87fH8Ub-IY4nEsy8II0ib24gk5aIKJzCxXxks3Bd1FNSogHUHPKjMX/s320/airsteam.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385056855133166898" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">I nostri piccoli eroi vanno incontro a una città inospitale.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Prevedere spazi per carrozzine e biciclette nei condomini, al di là di un superato concetto di decoro piccolo-borghese,</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">risolverebbe in un colpo solo problemi demografici e di mobilità</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">L'auspicata partecipazione non si attua senza un adeguato processo di FACILITAZIONE del dialogo fra i soggetti coinvolti in un'operazione di pianificazione o riqualificazione a livello urbano, dato che la differenziazione, sia sociale che di fasce di età, porta ad un'ulteriore difficoltà di traduzione degli stessa desiderata in istanze precise che possano orientare soluzioni o proposte tecnico gestionali.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Più che dare risposte, spesso arbitrarie, si dovrebbe puntare sulla possibilità di porsi e porre le DOMANDE corrette, e uscire da una fase di AUTISMO che le varie discipline sembrano attraversare.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family: 'Times New Roman'; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 205px; height: 205px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0MzbvMQEWt-cez3pUv4DO4z_iDgfJzX-Qvcx4pEH2XPQRw3PRVlee_NrH7XPdg9-b0bae83kJBq_C-WwoylAgMSHLMnGx6zlnFstIuV29T12Mqz6vhnL0goHi-Nv0OZiGJAqAe5eBfNK7/s320/animatori-1.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385056859469842338" /><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">Senza la presenza degli Animatori, anche nei luoghi progettati con grandi mezzi, a gente non riesce a comunicare</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Da questa lunga premessa, constatato come giusta ed opportuna sia la serie di obbiettivi che l'amministrazione si sta</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">dando, si sono poste alcune ipotesi da cui individuare</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">proposte progettuali</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;text-indent: -18pt; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Symbol;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">-</span><span style="font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman'; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></span><span style=" ;font-family:Arial;"><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">gli elementi costitutivi del progetto dovrebbero essere in primo luogo finalizzati al</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">miglioramento delle condizioni di benessere a livello di MICROCLIMA del contesto per facilitare l'uso degli spazi e</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">delle possibili attraverso un USO CONSAPEVOLE della VEGETAZIONE soprattutto esistente, al di là del luogo comune del verde usato come panacea.</span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Non è un TOT di ettari a “parco” di cui non si leggono i confini, che potrà mai compensare</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">la</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">DEPRIVAZIONE creata dalle cosiddette “riqualificazioni” annunciate da un taglio di alberi</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;text-indent: -18pt; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Symbol;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">-</span><span style="font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman'; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></span><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">INDIVIDUARE aree di fruizione</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">costituite a partire</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">dalle unità residenziali adiacenti (condominio) o allargate ad un bacino di più vasto raggio quale il rione o quartiere in grado da poter costituire COMUNITA’ per OBBIETTIVI (manutenzione del verde, tutela bambini, pedibus, attività ricreative)</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">in questo caso i costi sarebbero compensati dal valore maggiore in termini di possibilità di mettere in moto un processo di aggregazione delle relazioni interpersonali e</span><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">sociali, e di conseguenza una maggior remunerazione e quindi produttività di piccole attività economiche connesse che possono essere predisposte, la cui presenza attuerebbe uno scambio virtuoso sociale ed economico finalizzato alla CURA del luogo</span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;text-indent: -18pt; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Symbol;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">-</span><span style="font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman'; "><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></span><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">STIMOLARE la ricerca di FORME che sappiano costituire un riferimento per l’immaginario collettivo, in grado di orientare la percezione di ciò che è un luogo a differenza di c</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;text-indent: -18pt; margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">iò che per la sua indeterminatezza porta al NON LUOGO andando oltre al concetto di segno formale calato dall'alto di codici estetici e comunicativi estranei e non condivisibili.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Condizione necessaria è riuscire a trovare, e mettere alla base di tutto un ‘ethos condiviso’, al di là delle appartenenze politiche, basato sul principio di responsabilità individuale e collettivo senza che le due sfere entrino in conflitto e si escludano a vicenda.</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><o:p></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 273px; height: 320px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGLY2MvEh-1kfE2pOLJWPsun2gRMj9aGACH22_0TIwkS-wj2PiRI_6KlClGqawaYlZ4hlaUzOPzC7N3YuABZ27ManbgdyP1U2LEVwajxE8O6LgPW92V3jsPr42nArkQyAsEU0Ayy15-HAm/s320/11.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385058367186944322" /><p class="MsoNormal" face="'Times New Roman'" size="12pt" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; "><span style=" ;font-family:Arial;"><span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"> </span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';font-size:12pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic;font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 0cm; margin-bottom: 0.0001pt; font-family:'Times New Roman';"><span class="Apple-style-span" style="font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-style: italic;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Tutte le immagini del presente testo sono state fornite dall'autore </span></span></span></p></div></span>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-18686329936952434742009-09-21T06:13:00.000-07:002009-09-24T07:17:10.274-07:00La concezione paesaggistica del progetto: dal giardino alla città<!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; ">di Antonella Valentini,<br /></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; ">con Simona Olivieri e Paola Venturi</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; "><o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; ">Il progetto di riqualificazione della città richiede l’individuazione di una strategia a scala urbana, che permetta di potenziare le risorse esistenti in funzione di una logica di sistema e che successivamente possa essere declinata in disegno di struttura dei singoli spazi che la città offre. L’approccio progettuale che definiamo “paesaggistico”<span style="mso-spacerun:yes"> </span>- attributo non secondario ma essenziale in quanto il paesaggio è, secondo la Convenzione Europea, l’espressione reale e unitaria di natura e c</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; ">ultura, componente fondamentale del contesto di vita delle popolazioni, loro habitat - tende a privilegiare le relazioni, nella città e nel paesaggio, secondo il principio <i>il tutto è più della somma delle parti</i><span style="font-style:normal">, coinvolgendo l’intero organismo urbano, storico e contemporaneo.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; ">Dare senso paesaggistico al progetto richiede una <i>concezione etica</i><span style="font-style:normal"> su cui basare la visione patrimoniale delle risorse, il cui riconoscimento, all’interno del tessuto della città, permette la creazione di una struttura capillare fondata sulla attribuzione di valore agli spazi aperti presenti, sia quelli istituzionalmente identificati, sia quelli che non presentano tali caratteristiche ma in cui la quotidianità dell’uso ne sottolinea la necessità di caratterizzazione. Su ciò è possibile fondare una visione strategica dinamica, sensibile al mutare delle esigenze e delle culture.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; ">Nelle città si evidenzia una serie di problematiche riferibili a diverse scale del paesaggio urbano: dalle carenze del linguaggio compositivo alla mancanza di ruolo funzionale degli spazi, fino alla casualità dei molteplici apparati dell’arredo urbano. Possiamo riconoscere alcune criticità ricorrenti di:</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>scala <b>- </b><span style="font-weight:normal">mancanza di equilibrio di scala che riguarda sia il rapporto tra gli oggetti e gli spazi che li contengono,<span style="mso-spacerun: yes"> </span>sia le relazioni tra gli spazi</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; "><span style="font-weight:normal"> e il sistema nel suo complesso;</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>relazionalità<b> -</b><span style="font-weight:normal"> carenza di relazioni del sistema degli spazi aperti, in termini di percezione della vicinanza tra gli spazi e della continuità del sistema;</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>segni -“squilibrio semiologico” relativo in particolare ai microspazi: ad una diffusa carenza di segni caratterizzanti, si contrappone in alcuni casi un eccesso di segni che rende difficile la lettura e la co</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">mprensione dello spazio.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-bottom: 6pt; margin-left: 35.7pt; text-indent: -17.85pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>immagine<b> - </b><span style="font-weight:normal">indifferenziazione e incoerenza rispetto al contesto, con l’uso di linguaggi fortemente disomogenei, nell’architettura, nelle sistemazioni, negli arredi.</span></p> <img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 190px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgujVqXmCVHcS0ZTI-m2FuCp9GoPD_Mqtps0KAvBwjbzcs4B9odSPKWVQtSUVI7ou96THegiLrU_B5XDYY2MccGqaTUDSGubt-PTJc2faUUREXpzVlV0BBj6FzLQE87WmellPxQEN7sCrwS/s320/valentini+3.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385032984331732434" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; text-indent: 17.85pt; ">L’approccio alla rigenerazione della città non può più fondarsi su standard di tipo quantitativo, ma deve essere di natura qualitativa. La qualità del paesaggio urbano è certamente composita; non esiste una qualità globale intesa come somma algebrica delle singole proprietà, che sono di natura percettiva, ecologica, sociale,etc. La somma delle singole qualità – queste sì misurabili in quanto identificano condizioni di stato - non garantisce cioè la qualità complessiva del sistema, la quale probabilmente risiede in una dimensione più propriamente progettuale. Pertanto, essa deve essere perseguita in senso transdisciplinare, secondo una visione olistica, che abbraccia l’intero organismo di cui se ne comprende struttura e funzionamento.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; line-height: 16pt; "><i>Integrazione, ruolo e contemporaneità</i><span style="font-style:normal"> sono parole chiave utili a riconoscere questi due aspetti essenziali – strutturale e funzionale – della città. Integrazione vuol dire anche transcalarità, che, propria dei sistemi complessi, induce il pro</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; line-height: 16pt; "><span style="font-style:normal">getto urbano a confrontarsi su livelli diversi, partendo da punti di osservazione che necessariamente si allargano e si restringono per fornire gli elementi essenziali al suo compiuto sviluppo. L’integrazione è riferibile alle competenze degli attori, ma è anche relativa agli spazi e, ovviamente, è di tipo sociale, poiché la multiculturalità propria delle città contemporanee esige la creazione di spazi idonei all’integrazione sociale. Il degrado dei luoghi urbani, ad esempio, spesso legato o attribuito ai nuovi utenti stranieri, sostanzialmente deriva dalla mancanza di integrazione: mentre gli abitanti “tradizionali” si ritirano nei centri commerciali, nei multisala, negli outlet, nuovi cittadini si ritrovano negli spazi storici di aggregazione.</span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: center;margin-bottom: 6pt; line-height: 16pt; "><span style="mso-spacerun: yes"></span></p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 320px; height: 94px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9JEiaiUXTkSSakQTXUzk_oJGO48I61VLv6PU2UpzN5jzS47KQTvw9wBz2oyP3sGIbmqNLekq2xXRY84Kk79qxsnbb60kQqL0jqgvRQM6X3enGca3Gn9RefoITFqxrllLvoDVRTVZCvApT/s320/valentini+2+copia.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385032974466328338" /><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; line-height: 16pt; "><span style="mso-spacerun: yes"> </span>Il progetto deve, oggi, svolgere una funzione non solo tecnica, quale risposta a specifiche esigenze funzionali, ma anche culturale, apportando un importante contributo nell’azione di sensibilizzazione della società verso tematiche contemporanee. L’intera collettività ha un ruolo attivo fondamentale: il paesaggio in quanto luogo di vita delle popolazioni (<i>sensu</i><span style="font-style:normal"> Convenzione Europea del Paesaggio, Firenze 2000) – è “paesaggio” anche lo spazio quotidiano, la periferia come il centro storico - è una responsabilità di tutti, nei confronti di tutti. Percepire il paesaggio, anche quello degradato e compromesso, come patrimonio consente alle comunità di curarne la salvaguardia e la riqualificazione, come di svilupparne il senso profondo di fondamento dell’innovazione. Ciascuno opera ed imprime il proprio segno come un giardiniere di un giardino planetario, suggestiva immagine proposta da Gilles Clément, che scrive: “la Terra presa come territorio riservato alla vita è uno spazio chiuso, limitato dalle frontiere dei sistemi di vita (la biosfera). Insomma, un giardino. Appena enunciata, questa affermazione inchioda ciascun essere umano, passeggero sulla Terra, alle proprie responsabilità quale garante del mondo vivente che ha ricevuto in gestione. Ed eccolo diventare giardiniere”.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; ">Chiave essenziale della trasformazione è la contemporaneità. La città oggi esige spazi innovativi, nei contenuti propositivi, nei lin</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; ">guaggi progettuali, negli strumenti di attuazione. I progetti di agricoltura urbana sostenibile, sia nella forma di proposte artistiche, che didattiche o finalizzate a trasformare gli spazi derelitti della città in progetti comunitari di coltivazione di frutta e ortaggi; i progetti di orti scolastici più specificamente rivolti agli studenti; i progetti<span style="mso-spacerun:yes"> </span>di integrazione sociale (giardini terapeutici, social housing…) che vedono nel sistema del verde il mezzo per ottenere benefici di ordine psicofisico, sono alcuni degli esempi applicativi possibili.</p><img style="text-align: justify;float: left; margin-top: 0px; margin-right: 10px; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; cursor: pointer; width: 311px; height: 185px; " src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLJj-UGeIiNWa4J4fVV9tmgKGD5ry-pDAw5Qo3ZKfsUeG1a7liJVkeCT0KaTvWL-cf7Y26_D7Hm7bXjLS4ybt7TSNutmPA9_Qng5o1zxMxG-kR-D2rBAejMzw4a0t3rwmbIB4AYvzy0fxx/s320/Valentini+1.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5385032969993649506" /> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 0.0001pt; "> La sperimentazione di nuovi percorsi ha bisogno di strumentazioni innovative che consentano un approccio creativo più flessibile e dinamico. Gli strumenti della pianificazione e gestione devono essere possibilmente olistici, capaci di superare gli approcci settoriali alla trasformazione che mal si adattano alla concezione del paesaggio come sistema complesso non riconducibile alla semplice somma delle sue componenti. Tra questi, i contratti di paesaggio, derivanti dall’esperienza dei contratti di fiume, sono sicuramente uno strumento interessante al cui sviluppo è possibile lavorare. E’ necessario pertanto inventare nuove modalità per raggiungere gli obiettivi di qualità prefissati. Gli obiettivi sono infatti molteplici <span style="mso-spacerun:yes"> </span>e convergono ad un unico e complesso progetto; solo a titolo esemplificativo tra questi possiamo individuare:</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>la gerarchizzazione funzionale e coerenza morfologica con la scala dell’immagine degli spazi pubblici;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>la composizione morfologica aperta degli spazi pubblici per la formazione di sottosistemi unitari complessi;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>la contemporaneità del linguaggio progettuale per la salvaguardia e la valorizzazione delle permanenze e delle memorie storiche della città;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>l’integrazione strutturale e funzionale della vegetazione di alberi e siepi per il miglioramento della qualità dell’habitat urbano;</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-top: 0cm; margin-right: 0cm; margin-left: 36pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt; ">-<span style="font:7.0pt "Times New Roman""> </span>l’utilizzo misurato e progettualmente integrato dei sistemi di illuminazione, segnalamento e arredo degli spazi pubblici.</p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; line-height: 16pt; ">Il progetto diventa lo strumento per veicolar le qualità espresse o richieste a vario titolo dagli esperti e dalla popolazione nella trasformazione della città ai fini della creazione di nuovi paesaggi.</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;margin-bottom: 6pt; line-height: 16pt; "><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic; line-height: normal; font-family:Arial;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Tutte le immagini del presente testo sono state fornite dall'autore </span></span><br /></p> <!--EndFragment-->ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-82036040741384273432009-09-21T02:17:00.000-07:002009-09-21T06:58:49.312-07:00IL CONVEGNO<p style="text-align: center;margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; font: normal normal normal 16px/normal Georgia; "><i>Il convegno svoltosi il 16 settembre ha avuto un notevole successo di pubblico e di interventi. Lo staff organizzatore del convegno ha pertanto deciso di procedere con la pubblicazione di tutti gli interventi del pomeriggio e succerrivamente appena ricevuta l'autorizzazione da parte degli oratori del mattino anche le più corpose relazioni di Sergio Los, Francesco Purini, Marco Romano e Gabriele Tagliaventi. L'ordine con il quale saranno pubblicate le relazioni è assolutamente random.</i></p><p style="text-align: center;margin-top: 0px; margin-right: 0px; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; font: normal normal normal 16px/normal Georgia; "><span class="Apple-style-span" style="font-style: italic;"><br /></span></p><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg03cLPyGDK2_9nWuhoQ1_Vbul9Xs8CB95ZYp8iRCxjWhyphenhyphenEsYZcOncchmtexElPCQBms-DWzaCH0CaVYzrYF89NjC8GXweIAIGL7rh4RfpelD0kq-QvRM0TBRPYhAJ81NMdgceyzjHvy6Fd/s1600-h/REL-LOS.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 213px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg03cLPyGDK2_9nWuhoQ1_Vbul9Xs8CB95ZYp8iRCxjWhyphenhyphenEsYZcOncchmtexElPCQBms-DWzaCH0CaVYzrYF89NjC8GXweIAIGL7rh4RfpelD0kq-QvRM0TBRPYhAJ81NMdgceyzjHvy6Fd/s320/REL-LOS.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5383874600707978610" /></a><div style="text-align: center;">La relazione del Prof. Sergio Los dal titolo: "La città solare"<br /></div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">da sinistra: Gabriele tagliventi, Franco Purini, Angelo Gueli, Sergio Los, Elisabetta vannini, Catrina Grisafi</span></div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:10px;"><br /></span></div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:10px;"><br /></span></div><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMFdagiZN9QslZGFYX9ti-0-QH8Zz5TPmlhs4kFrDQlM3L3R5N08xu-4tHJcwIOEIWOVTI9AjTTpc1bukUZZ3LS4rKj3ca5r2qGoihbzp9Zh-bA9IVBJ4ECIudIAsAfoB0R5zeIX7CK4sV/s1600-h/REL-TAGLIAVENTI.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 213px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMFdagiZN9QslZGFYX9ti-0-QH8Zz5TPmlhs4kFrDQlM3L3R5N08xu-4tHJcwIOEIWOVTI9AjTTpc1bukUZZ3LS4rKj3ca5r2qGoihbzp9Zh-bA9IVBJ4ECIudIAsAfoB0R5zeIX7CK4sV/s320/REL-TAGLIAVENTI.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5383874597267546418" /></a><div style="text-align: center;">La relazione del Prof. Gabriele Tagliaventi dal titolo: " Nuove città eco-compatte per il mondo che esce dalla crisi"<br /></div><div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">da sinistra: Gabriele tagliaventi, Franco Purini, Marco Romano, Angelo Gueli</span><br /></div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:10px;"><br /></span></div><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAooHdahFGbN7dNeLFMERRZf65OqAxDyfNDA0gL6INuVCeMzsXmxLup-lDlwFt6wvaXuzDWTZjglzQXcTrJ33fi0znfj47Cfy9h-OKvyQv0vamUWSbLB3lokF7gUvReqZf5zdIu5Dsa1hm/s1600-h/REL-ROMANO.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 213px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAooHdahFGbN7dNeLFMERRZf65OqAxDyfNDA0gL6INuVCeMzsXmxLup-lDlwFt6wvaXuzDWTZjglzQXcTrJ33fi0znfj47Cfy9h-OKvyQv0vamUWSbLB3lokF7gUvReqZf5zdIu5Dsa1hm/s320/REL-ROMANO.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5383874581425937570" /></a><div><div style="text-align: center;">La relazione del Prof. Marco Romano dal titolo:</div><div style="text-align: center;">"Come progettare una città: teoria e pratica"</div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">in piedi sulla destra Marco romano</span></div><br /><br /></div><div><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 213px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKQBKKPGqY-omMVjSoLC7LmcIKGXp4Ah5C_ZyTCG9ig5fLcg8zr_ogDaGpqv6saDD0O9knYjKsXQWQPwMcn39PadJcAZW87oFj1aYkfirVS3Vzz9PfMf_oRlF5MgXBCurPTYU2T5uSQEq8/s320/RItorno-alla-citt%C3%A0.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5383874568484564066" /></div><div><div style="text-align: center; ">La relazione del Prof. Marco Romano dal titolo:</div><div style="text-align: center; ">"Come progettare una città: teoria e pratica"<span class="Apple-style-span" style=" ;font-size:10px;"></span></div><div style="text-align: center; "><span class="Apple-style-span" style=" ;font-size:10px;">da sinistra: Gabriele tagliaventi, Franco Purini, Marco Romano, Angelo Gueli, Dario Nardella , Elisabetta Vannini</span></div><br /><div style="text-align: center;"><br /></div><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivLuln96WcJ6dURkUTsrkzX10F0NcEq5pXPD7YxlrMpWoDcwWeb6aWk85HBW_Zde9PhgPGxj8hM-xm3kBRnzezfrTVIxF22OQoqJ6_Kozi7IT7keNrAYrsoEOLRqGmSixBKr_Z1IvWS1RO/s1600-h/GLOBALE.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 320px; height: 213px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivLuln96WcJ6dURkUTsrkzX10F0NcEq5pXPD7YxlrMpWoDcwWeb6aWk85HBW_Zde9PhgPGxj8hM-xm3kBRnzezfrTVIxF22OQoqJ6_Kozi7IT7keNrAYrsoEOLRqGmSixBKr_Z1IvWS1RO/s320/GLOBALE.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5383874580049874562" /></a><div style="text-align: center;">La relazione del Prof. Franco Purini dal titolo:</div><div style="text-align: center;">"Oltre Palazzeschi"</div><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size:x-small;">Da sinistra: Gabriele Tagliaventi, Franco Purini, Marco Romano, Angelo Gueli, Sergio Los</span></div></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><br /></div></div>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-82022177503465813422009-09-09T06:30:00.000-07:002009-09-09T06:33:03.419-07:00<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglffFwjySxOHLqcRWuXS5MDaWpS-oFppM1_a9MalmyFm6h6c-SVtmdxm3SArhLHCaX0X4hGQJ9vZ8iWTWMD3_R5QQ2qTbw8oWPEJ1-2RGJdLLgitI6Wq4HLyiXk7KwRdH1tyKEqdOHHMPY/s1600-h/manifesto-per-mail.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 226px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglffFwjySxOHLqcRWuXS5MDaWpS-oFppM1_a9MalmyFm6h6c-SVtmdxm3SArhLHCaX0X4hGQJ9vZ8iWTWMD3_R5QQ2qTbw8oWPEJ1-2RGJdLLgitI6Wq4HLyiXk7KwRdH1tyKEqdOHHMPY/s320/manifesto-per-mail.jpg" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5379460126698429074" /></a>ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-3251012935186153352009-07-29T07:46:00.000-07:002009-07-29T08:12:19.167-07:00<!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><!--StartFragment--> </p><p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-family:Palatino">TRIENNALE ARCHITETTI FIRENZE 09<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-family:Palatino;color:#FF6600"><b><u>INVITO ALLA PARTECIPAZIONE ATTIVA AL CONVEGNO:<o:p></o:p></u></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-family:Palatino;color:#FF6600"><b> <o:p></o:p></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:18.0pt;font-family:Palatino"><b>R</b></span><span style="font-size:14.0pt;font-family:Palatino"><b>ITORNO ALLA </b></span><span style="font-size:18.0pt;font-family:Palatino"><b>C</b></span><span style="font-size:14.0pt;font-family:Palatino"><b>ITTA’<o:p></o:p></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:14.0pt;font-family:Palatino"><b> <o:p></o:p></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:14.0pt;font-family:Palatino"><b><i>Rigenerazione urbana nelle città storiche ed europee: ipotesi a confronto.</i></b></span><span style="font-family:Palatino"><b><i><o:p></o:p></i></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:14.0pt;font-family:Palatino"><i>16 settembre 2009<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:14.0pt;font-family:Palatino"><i>FIRENZE – PALAZZO VECCHIO - SALONE DE’ DUGENTO<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"><b><i> <o:p></o:p></i></b></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Il Convegno “Ritorno alla città” si inserisce nel quadro degli eventi promossi dall’Ordine degli Architetti all’interno della seconda Triennale degli Architetti di Firenze.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"><u>Obiettivo del convegno è quello di mettere a confronto ipotesi e teorie di riqualificazione e progettazione urbana che, anche con modalità e obiettivi culturali e formali diversi tra loro, vedono nei processi di rigenerazione urbana la modalità per affrontare le sfide di “crescita” che le nostre città ci stanno ponendo.<o:p></o:p></u></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"><u> <o:p></o:p></u></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Il convegno prevede l’apertura alla partecipazione attiva degli iscritti e sarà un modo per porre a confronto idee, proposte e visoni della città.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"><span style="mso-spacerun:yes"> </span>Il convegno/seminario coprirà l’arco di un’intera giornata e verrà suddiviso in due sessioni di tre ore circa (mattina e pomeriggio), la giornata di studio sarà articolata nel seguente modo:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">- La mattina esporranno il loro approccio alla città relatori di carattere nazionale ed internazionale.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Sono stati invitati in qualità di oratori: Augusto Cagnardi, Marco Romano, Sergio Los, Gabriele Tagliaventi.<span style="mso-spacerun: yes"> </span>Interverrà per l’amministrazione pubblica Il Sindaco Matteo Renzi.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">- Il pomeriggio sarà dedicato agli interventi<span style="mso-spacerun: yes"> </span>dei<span style="mso-spacerun: yes"> </span><b><u>relatori che volontariamente si sono iscritti</u></b></span><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"><u>La possibilità di iscriversi a parlare nella seconda fase del convegno è aperta a tutti gli iscritti all’Ordine.</u> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Sarà un’occasione unica di confronto e di dibattito critico sui temi della città e di Firenze in particolare (osserviamo a questo proposito i punti 37, 38, 40, 49, 50, 52, 56, 60 del programma elettorale del neo sindaco Matteo Renzi).<span style="mso-spacerun: yes"> </span>In questo momento di estremo interesse sulle trasformazioni della città e doveroso per noi architetti esprimerci, come occasione per farlo direttamente dentro il Palazzo. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino;color:black">Chi vorrà iscriversi dovrà<span style="mso-spacerun: yes"> </span>effettuare una<span style="mso-spacerun: yes"> </span>pre-iscrizione tramite posta elettronica, compilando l’allegato modello, entro e non oltre il 7 Settembre. Nel modello di pre-iscrizione dovrà essere specificato il titolo dell’intervento. La durata massima degli interventi è fissata in 10/15 minuti. Gli iscritti dovranno consegnare il testo dattiloscritto eventualmente corredato di materiale fotografico del loro intervento entro e non oltre il 7 settembre. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Di sostanziale importanza la presentazione di testi dattiloscritti già corretti e corredati d’immagini che<span style="mso-spacerun: yes"> </span>porteranno alla realizzazione di un fascicolo PDF di “<i>atti del convegno</i></span><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">” da pubblicare sul sito della triennale. Contemporaneamente si considera l’ipotesi di una pubblicazione cartacea degli atti attraverso i tradizionali canali editoriali.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"><i>In allegato modello di Pre – iscrizione. <o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="margin-left:-21.3pt;text-align:center"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">RITORNO ALLA CITTA’<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Rigenerazione urbana nelle città storiche ed europee: ipotesi a confronto.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">16 settembre 2009<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">FIRENZE – PALAZZO VECCHIO - SALONE DE’ DUGENTO<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">MODELLO DI PRE-ISCRIZIONE (scadenza pre-iscrizione<span style="mso-spacerun: yes"> </span>7 Settembre 2009)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">ORATORE:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Nome................................... Cognome...............................N. Iscrizione Ordine......................<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Indirizzo..............................................................................<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Tel........................................................................................<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Mail.....................................................................................<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">TITOLO<span style="mso-spacerun:yes"> </span>INTERVENTO:<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">BREVE DESCRIZIONE DELL’ INTERVENTO: (durata max 10 min)<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">La presente costituisce completa autorizzazione alla pubblicazione del testo dattiloscritto che sarà fornito entro i termini stabiliti dal presente modello. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">FIRENZE ........................ <span style="mso-tab-count:1"> </span><span style="mso-tab-count:1"> </span><span style="mso-tab-count:1"> </span><span style="mso-tab-count:1"> </span><span style="mso-tab-count:1"> </span>FIRMA.......................................<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">N.B.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Tutti gli interventi pur nell’assoluta libertà espressiva e d’opinione dovranno essere attinenti alle tematiche del convegno è pertanto saranno sottoposti ad una verifica di congruenza da parte del team organizzatore.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">Gli interventi potranno avvenire con l’ausilio di proiezioni di modelli Power Point, essi dovranno comunque essere consegnati in versione<span style="mso-spacerun: yes"> </span>digitale in modo da poter successivamente essere inseriti negli atti del convegno. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">La scadenza della consegna del testo dattiloscritto è fissata per<span style="mso-spacerun: yes"> </span>giorno 10 settembre 2009.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">La durata massima degli interventi è fissata in 10 minuti ed è inderogabile, consistente nella lettura di un testo dattiloscritto di circa 8.000/ 9.000<span style="mso-spacerun: yes"> </span>battute compreso gli spazi.<o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino">La scaletta degli interventi sarà successivamente comunicata, qualora il numero degli interventi fosse così elevato da non consentire lo svolgimento in un solo pomeriggio, sarà cura degli organizzatori fissare un altra data per la presentazione di tutti i contributi. <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span style="font-size:11.0pt;font-family:Palatino"> </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Palatino; font-size: 13px;"><br /></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span style="font-family:Palatino"><b>Tutte le comunicazioni possono essere effettuate tramite mail a:<o:p></o:p></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><b><a href="mailto:ritornoallacitta@gmail.com"><span style="font-family:Palatino">ritornoallacitta@gmail.com</span></a></b><span style="font-family:Palatino"><b><o:p></o:p></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Palatino; font-weight: bold;"><br /></span></p> <!--EndFragment--> <p></p> <!--EndFragment-->ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2233149372234736964.post-37161938153992211162009-07-17T00:14:00.000-07:002009-07-17T00:25:27.869-07:00IL CONVEGNO<!--StartFragment--> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><span style="font-size:14.0pt;"><b><i>RITORNO ALLA CITTA’<o:p></o:p></i></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><span style="font-size:14.0pt;"><b><i>Rigenerazione urbana nelle città storiche ed europee: ipotesi a confronto.<o:p></o:p></i></b></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><b><i> <o:p></o:p></i></b></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><span style="font-size:16.0pt;"><i>16 settembre 2009<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><span style="font-size:14.0pt;"><i>FIRENZE </i></span></p><p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><span style="font-size:14.0pt;"><i>PALAZZO VECCHIO </i></span></p><p class="MsoNormal" align="center" style="text-align:center;line-height:150%"><span style="font-size:14.0pt;"><i>SALONE DE’ DUGENTO<o:p></o:p></i></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span class="Apple-style-span" style=" font-style: italic; font-weight: bold;font-size:15px;"><br /></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span style="font-size:11.0pt;"><u>Obiettivo del convegno è quello di mettere a confronto tesi, ipotesi e<span style="mso-spacerun: yes"> </span>teorie di riqualificazione e progettazione urbana che, anche con modalità e obiettivi culturali e formali molto lontani tra loro, vedono nei processi di rigenerazione urbana la modalità per affrontare le sfide di “crescita” che le nostre città ci stanno ponendo.<o:p></o:p></u></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span class="Apple-style-span" style=" text-decoration: underline;font-size:15px;"> </span></p><p class="MsoNormal" style="text-align:justify;line-height:150%"><span class="Apple-style-span" style=" text-decoration: underline;font-size:15px;"> </span></p> <!--EndFragment-->ritorno alla cittàhttp://www.blogger.com/profile/10188003859840942528noreply@blogger.com0